Güncelleme Tarihi: 9 Temmuz 2024
Türkiye’nin son dönemlerdeki en büyük gündemlerinden biri sokak hayvanları. Ülkemiz, sokak hayvanları söz konusu olduğunda dünya çapında merhametli ve şefkatli insanıyla tanınıyor. Özellikle İstanbulluların kedi ve köpeklere olan sevgisi, yabancıların dilinden düşmüyor. Ancak sokak hayvanlarının artan popülasyonu, bu hayvanların akıbeti hakkında bazı soruları gündeme getirdi. Peki, dünyada sokak hayvanlarının ıslahı nasıl gerçekleştiriliyor? Yasalar ve tedbirlerle birlikte sizin için örnekler hazırladık…
Sokak Hayvanları Sorunu Nasıl Çözülüyor?
Halkımızın sokak hayvanlarına olan şefkatinden bahsetmiştik. Sokaktaki hayvanların düzenli olarak mahalle insanları tarafından beslenmesi ve bakımının gerçekleştirilmesi, rahat bir hayat sürmelerine yardımcı oluyor. Ancak özellikle köpekler söz konusu olduğunda düzensiz nüfus artışı, beraberinde birçok sorunu da getiriyor. Bu sebeple sokak hayvanlarının sayısının kontrol altında tutulması sık sık konuşuluyor. Avrupa ülkeleri başta olmak üzere bu konuda birçok farklı ve yenilikçi yaklaşım var.
Hollanda
Sokak hayvanlarına yönelik yasalar söz konusu olduğunda en öne çıkan ülkelerden biri Hollanda. Çünkü bu ülkede neredeyse hiç sokak hayvanı yok! Bu durum, tamamıyla başarılı bir şekilde yürütülen kısırlaştırma, aşılama, sahiplendirme ve barınak sistemleriyle mümkün hale geldi.
Hayvanların Refahı Yasası: Hollanda’nın anayasası içerisinde yer alan ve hem evcil hem de çiftlik hayvanlarının yaşam kalitesinin düzenlenmesinde rol oynayan yasa, sokak hayvanlarına yönelik herhangi bir şiddeti yasaklıyor. Aynı zamanda yasaya göre evcil hayvan sahipleri, hayvanlarının gerek duyduğu bakımları sağlamak zorunda. Mahkemeler, hayvanların terk edilmesi konusunda ise ilgili maddeleri gerekçe göstererek 15.000 Euro’ya kadar para cezası ve üç yıla kadar hapis cezası verebiliyor. Bunun yanı sıra bazı belediyeler, kendi düzenlemeleri kapsamında sokak hayvanları sorununa farklı yaklaşımlar gösteriyor.
Eğitim ve Sahiplendirme Politikaları: Avrupa’daki evlerin %44’ünde en az bir kedi veya köpek bulunuyor. Avrupa halkının hayvanlara yönelik sevgisini gören Hollanda Hükümeti, sahipsiz sokak hayvanları sorunu karşısında eğitim ve sahiplendirme politikaları ile önemli adımlar atmış. Ülke genelinde kurulan birçok kâr amacı gütmeyen kuruluş, sokak hayvanlarını korumak için barınaklar açıyor. Barınaklar ve sahiplendirme programı, hükümet tarafından destekleniyor. Bunun yanı sıra hayvanları koruma dernekleri, düzenli olarak seminerler düzenleyip halkı bilinçlendiriyor. Petshoplarda hayvan satışına karşı ise önemli vergiler uygulanıyor ve böylece insanların barınaklardan sahiplenme yapması sağlanıyor. Ayrıca, ülkede sadece evcil hayvanları sahiplendirilmek amacıyla kurulan Adopteereendier gibi siteler bulunuyor.
Topla, Kısırlaştır, Aşıla, Bırak: Hollanda, sokak hayvanlarını uyutmaya karşı. Sokak köpeklerine yönelik çözümleri ise CNVR olarak adlandırılan yöntemde yatıyor. Topla, Kısırlaştır, Aşıla ve Geri Gönder olarak özetleyebileceğimiz bu yöntemde sokak hayvanı popülasyonunun düzensiz artışı engelleniyor. Aynı zamanda sokak hayvanları, çipleme sistemi sayesinde düzenli olarak takip ediliyor.
Kosta Rika
Kosta Rika, Ulusal Hayvanları Koruma Derneği (ANPA) tarafından başlatılan kampanya kapsamında şimdiye kadar 1 milyondan fazla sokak hayvanını aşılamayı ve kısırlaştırmayı başardı. Peki, ekonomik olarak listedeki diğer isimlerden güçsüz olan bu ülkenin başarısının arkasında ne yatıyor?
Halk Desteği: Kosta Rika’nın belki de en örnek alınması gereken yanı, sokak hayvanları sorununa karşı halkın el ele vermesi. 2000 yılında başlatılan ANPA-Castra kampanyası, ilk yılında yalnızca 500 hayvanı kısırlaştırmayı başarsa da ilerleyen yıllarda sayının hızla arttığı gözlemlenebiliyor. En ucuz kısırlaştırma yöntemlerinin tercih edilmesi, “Yerel Veteriner” programı ile ülkedeki veterinerlerin bir bölümünün gönüllü olarak çalışmalara katılması ve halkın maddi-manevi desteği, başarının arkasındaki sır.
Yerel Yönetimlerle İttifak: Sokak hayvanlarının ıslahı, tek bir kuruluş veya hükümetin atacağı adımlarla çözülemez. Bu konuda Kosta Rika, yerel yönetimlerin iş birliği ile birlikte aşılama ve kısırlaştırma sürecini hızlandırıyor. Ülkedeki yerel yönetimlerin %20’sine yakını hayvan kısırlaştırma için ANPA ile birlikte çalışıyor.
Sahiplendirme Sözleşmesi: Kosta Rika’daki sokak hayvanları sorununun sebeplerinden biri de terk etme davranışı. Özellikle yurt dışından gelen turistler, ülkede geçirdikleri sürede bir hayvan sahiplenip ülkeden ayrıldıklarında ise terk etme eğiliminde. Bu duruma karşın ülkedeki barınaklar, evcil hayvanların terk edilmeyeceğine dair bir Sahiplendirme Sözleşmesi imzalatıyor. Ayrıca yabancılara hayvanların yurt dışına aktarımı konusunda yardımcı olunuyor. Bu konuda çalışma yapan Pet Rescue Santa Teresa CR gibi kuruluşlar bulunuyor.
İtalya
İtalya, Avrupa’da sokak hayvanlarına karşı çözümler söz konusu olduğunda öne çıkan ülkelerden biri. İtalya’nın çok erken dönemlerde yaşanabilecek sorunu fark edip bu konuda adım atması, ülkedeki sokak hayvanı popülasyonunun kontrol altında tutulmasındaki en büyük etken. 1991 yılında çıkarılan 281 numaralı yasa, sokak hayvanlarının korunmasını ele alıyor.
Sokak Hayvanlarını Terk Etmek Yasak: Direkt olarak sokak hayvanlarına yönelik olarak hazırlanan yasa, evcil hayvan sahiplerinin sorumluluklarını ortaya koyuyor. Yasaya göre evcil hayvanları sokağa terk etmenin cezası, 150 ila 500 Euro arasında değişiyor. Ayrıca evcil hayvanların bakımını karşılamamak, çip taktırmamak ve kayıtsız şekilde evcil hayvan bulundurmak da bu cezaya tabi.
Singapur
Gayrı Safi Milli Hasıla söz konusu olduğunda dünyanın en zengin ülkelerinden biri olan Singapur, 2018 yılında attığı adımlarla birlikte sokak hayvanları sorununu neredeyse tamamen tarihe gömmek üzere.
Düzensiz Beslemenin Önüne Geçilmesi: Singapur’da birçok ülkede karşılaşmadığımız ve belki de en etkili yöntem ise sokak hayvanlarının düzensiz beslenmesinin kısıtlandırılması. Sokak hayvanları, yalnızca belirli kuruluşlar tarafından veya belirli önlemler çerçevesinde beslenebiliyor. Özellikle doğal alanlarda hayvanların beslenmesi ise yasak. Aynı zamanda yakın zamanda geçirilen yeni yasa ile birlikte Singapur’un herhangi bir bölgesinde bir hayvanı sokağa terk etmek yasaklandı.
Kısırlaştırma Kampanyası: 2018 yılında başlayan kısırlaştırma kampanyası ile birlikte günümüzde sokak hayvanlarının %80’i kısırlaştırılmış durumda. Ayrıca sokak köpeklerinin önemli bir kısmı sahiplendirildi ve yavrular ise barınaklara teslim edildi. Singapur, uzun yıllardır bilimsel ölçütleri göz önüne alarak sokak hayvanlarını ıslah ediyor.
Kapak Fotoğrafı: Unsplash | Anoir Chafik
