Son yıllarda sürdürülebilirlik kavramı yükselişteyken hükümetler, yanıltıcı söylemlere karşı önlemler almaya başladı. Avrupa Parlamentosu, karbon emisyonlarını azaltmak yerine çeşitli yanıltıcı yöntemlerle kendisini karbon nötr gibi pazarlamaya çalışan şirketlere yasak getirdi.
11 Mayıs tarihinde parlamentodan geçirilen yasayla birlikte karbondioksit emisyonlarını telafi etmek için ağaç dikmek gibi denkleştirme politikalarının, karbon nötr propagandası olarak kullanılması artık mümkün olmayacak.
Greenwashing’e Karşı Önlem
Firmaların kullanıcıların artan endişelerine karşı yeşil aklama (greenwashing) politikaları geliştirmeleri, Avrupa’daki yeşilci partileri rahatsız ediyor. Bu konuda en öne çıkan sektörlerden biri olarak havayolları gösteriliyor.
Politico’da yer alan habere göre Brüksel’den Liverpool’a yapılan bir uçuşta, kullanıcılara 96 cent karşılığında bu uçuşta yapacakları karbon emisyonlarını tahmin etme imkanı tanıyor. Ryanair’in başlattığı bu kampanya, doğru olmayan şekilde yeşil aklama yapmakla suçlandı. Çünkü şirketin uçuş emisyonlarını azaltmak yerine destek kampanyası başlatması, karbon nötr olma yolunda eleştirmenlere göre samimi değil. Ayrıca 2024 Paris Olimpiyat Oyunları organizatörlerinin iklim pozitif olacaklarını iddia etmeleri de büyük eleştirilere maruz kalmıştı.
Birçok kişiye göre bu söylemler, iklim değişikliğine karşı mücadeleyi zayıflatarak şirketlere sürdürülebilirlik trendi altına sığınmasalar alamayacakları yatırımları çekme şansı tanıyor. Daha önce BP’nin de dahil olduğu birçok petrol şirketine, tüketicilere benzer vaatlerde bulunduğu yalan tanıtımları sebebiyle Birleşik Krallık’ta büyük yaptırımlar uygulanmıştı.
Standartlar Üzerine Çevre Koalisyonu’ndan Margaux Le Gallou, konuya ilişkin, “Yaptığınız iyi şeyleri tanıtabilmek başka bir şey, tüketiciye yalan söylemek başka bir şey.” dedi.
Öte yandan şirketlerin karbon nötr olma yolunda yaptığı çalışmalar, bağımsız denetçiler tarafından yetersiz ve yanıltıcı bulunuyor. 2023 yılı başlarında Guardian’da yayımlanan bir makaleye göre, dünyanın önde gelen sertifikasyon kuruluşlarından olan Verra, karbon denkleştirme işlemlerinin %90’ından fazlasının “değersiz” olduğunu ve gerçek karbon azaltımını temsil etmediğini ortaya koydu.
Öte yandan karbon nötr olma projelerinin kullanıcı bazında da destek bulmadığı belirtiliyor. Ryanair Başkanı Michael O’Leary, yolcuların sadece %1’inin havayolunun sunduğu gönüllü karbon denkleştirme planına ödeme yaptığını söyledi.
Avrupa Parlamentosu’ndan geçirilen yasağın önümüzdeki haftalarda başlaması planlanan Yeşil Geçiş İçin Tüketicilerin Güçlendirilmesi dosyasında Avrupa Parlamentosu ile Avrupa Konseyi arasındaki en tartışmalı konulardan biri olması bekleniyor.
Kapak Fotoğrafı: Unsplash | Philip Myrtorp
