Geçtiğimiz sene pandemi gölgesinde onur etkinlikleri oldukça sakin geçti. Virüsün daha fazla yayılmasını engellemek amacıyla tüm yürüyüş ve gösteri gibi büyük etkinlikler ve festivaller iptal edildiğinden kutlamalar çevrim içi ortamda gerçekleşmişti. Ancak aşılanmanın hızlanması ve kısıtlamaların kaldırılmasıyla beraber bu yıl kutlamalar biraz daha canlı geçecek!
Her yıl haziran ayı dünyanın dört bir yanında Onur Ayı olarak kutlanıyor. Gerçekleşen tüm geçit törenleri, yürüyüşler, konserler ve festivallerle rengarenk sayısız etkinlik düzenleniyor. Tüm bu etkinlikler ile LGBTQ+ kişilerin görünürlüğüne ve kabulüne dikkat çekilerek hem bugün gelinen nokta kutlanıyor hem de queer ayrımcılığın ve iyileştirilmesi gereken yasal hak ve özgürlüklerin tekrar tekrar altı çiziliyor. LGBTQ+ bireylerin kabul ve korumaya sahip olduğu gelişmiş ülkelerde on yıllardır verilen mücadele kutlanırken, bireylerin yeterince temsil edilmediği ülke ve şehirlerde ise yürüyüşler eşcinsel evliliğin tanınması, aile kurma hakları, ayrımcılık karşıtı yasalar veya trans görünürlüğünü artırma kampanyaları düzenleniyor. Onur Ayı, bir kutlama olmanın yanı sıra bireylere yaşadıkları tüm sorunlar hakkında siyasi farkındalık yaratabilmeleri için barışçıl bir fırsat oluyor ve toplumun daha kapsayıcı olmasına yol açıyor.
Gökkuşağı Bayrağı
Tüm yönelimlerin kendine ait bir bayrağı var. En sık kullanılan ve tüm yönelimleri kapsayan bayrak ise renklerini gökkuşağından alıyor. Eşcinselliğini gizlemeden Kaliforniya Belediye Meclisine seçilmiş olan ilk Amerikalı siyasetçi Harvey Milk, tasarımcı arkadaşı Gilbert Baker’dan 1978 yılında gerçekleşen San Francisco Onur Yürüyüşü’nde taşımak için bir bayrak tasarlamasını rica ediyor. Baker, farklılıkları ve kapsayıcılığı temsil etmesi amacıyla gökkuşağında yer alan renkleri kullanarak bugünkü LGBT bayrağını tasarlamış.
Onur Kutlamaları Nasıl Başladı?
Fotoğraf: Every Riot Starts with our Voice. Ege Karaakın, Berlin Onur Yürüyüşü Geçit Töreni 2019.
1969 yılının haziran ayında New York’ta bulunan ve bir LGBTQ+ barı olan Stonewall Inn’e polis baskını düzenleniyor. Bireylerin altı gün boyunca baskına karşı gelmesi ile birlikte mücadelenin fitili işte o zaman ateşlenmiş. Stonewall olayı ve akabinde gerçekleşen tüm protestolar, olaylar zinciri şeklinde LGBTQ+ bireyler için bir dönüm noktası oluyor ve eşcinsel haklarına dikkat çekmek için ilk gösteriler başlıyor. Stonewall’dan bir yıl sonra yine haziran ayında ise ayaklanmaların birinci yılını kutlamak amacı ile ABD’de New York başta olmakla beraber birçok büyük şehirde yürüyüş ve gösteriler düzenleniyor. İlk Onur Yürüyüşü, 1970 yılında The Mother of Pride (Onur’un Annesi) olarak bilinen biseksüel aktivist Brenda Howard öncülüğünde başlıyor. Yıllar içerisinde ise bu yürüyüşler yaygınlaşarak dünyanın her yerinde gerçekleşiyor. Bugün, New York hala en büyük Onur etkinliklerine ev sahipliği yapıyor. Pandemiden bir yıl önce yani 2019 yılında New York Onur Yürüyüşü’ne 2 milyondan fazla kişinin katıldığı tahmin ediliyor.
LGBTQ+ görünürlüğü için Pride yani Onur ayı Stonewall anısına, yıllar içerisinde resmi olarak haziran ayı olarak belirleniyor. Ancak her ülkede kutlamalar farklı tarihlerde gerçekleşiyor. Ülkemizde ise Onur haftası 20-27 Haziran günlerinde kutlanıyor.
29. İstanbul LGBTİ+ Onur Haftası bu yıl ‘sokak’ temasıyla gerçekleşecek. Etkinlikler hakkında bilgi almak için https://www.prideistanbul.org sitesini ziyaret edebilirsiniz!
Kapak Fotoğrafı: Ege Karaakın. Berlin Onur Yürüyüşü, 2019.
