Derinliğe Öykünmek

YUNT | 2.5B Sergisi: Derinliğe Öykünmek

Sanat ve etkileşim alanı YUNT’un dördüncü sergisi 2.5B, 6 Aralık 2024 tarihine kadar görülebilir. Murat Germen’in küratörlüğünde gerçekleşen gösteride Tanzer Arığ, Gökçen Ataman Tanyer, Nora Byrne, Gizem Çeşmeci, Nermin Er ve Semih Zeki’nin işleri yer alıyor.

Temel olarak 2.5B sergisi, amiyane tabirle bir geometri tartışmasından hareket edip YUNT’un bu zamana kadar gerçekleşen tüm sergilerinde bir unsur olarak görmeye alışkın olduğumuz bir biçimde şehir/kent kavramının farklı düşünsel yönlerini irdelemeye varmayı hedefliyor. Bu hedef için de bahsi geçen geometri tartışmasını bir eleman/erek/biçim olarak kullanarak sair meselelere değinen sanatçıların işlerini bir araya getiriyor.

2.5B
Fotoğraf: Evler: Rahatlık ve Evler: Teslimiyet; Nora Byrne (solda), Geçici X Kalıcı Ⅱ; Gökçen Ataman (sağda)

Evrende yer kaplayan her şey üç boyutludur. Yani yükseklik ve genişliğin yanı sıra bir derinliğe sahiptir. Fakat mesele şeylerin temsili boyutune geldiğinde sıklıkla iki boyutla yetiniriz. Temsil düzeyinde de belli bir ölçüde var kalmasını dilediğimiz derinlik mefhumunu ise iki boyutlu yapıtların perspektif kuralları nazarında iletiriz. 2.5B sergisi, iki ve üç boyutlu temsilin arasında kalan alanı, yani ismiyle müsemma “iki buçuğuncu” boyutun imkanlarını irdeler.

Aslına bakarsanız serginin küratörü Murat Germen, sergi metninde 2.5B kavramını olası algı farklılıkları üzerinden “artistik” metinler kaleme alma fırsatını bizlere bırakacak sadelikte açıklıyor;

“(…) 2B temsil yaklaşık bir tanımlama verir, nereden bakarsan aynı şeyi görürsün, yüzeyde gölge oluşmaz, içerik tanınırlığı (rekognisyon) ve algı kontrolü çoğunlukla temsili üretenin (yapan) elinde olur. 2.5B temsil nesnenin yüzeyine uzamsal özellikler ekler. Bakış açısına göre ufak da olsa farklar oluşur, ışıklandırmanın açısına göre yüzeyde oluşan gölgeler yer değiştirir ve 3B aldanması artar. İçerik tanınırlığının kontrolü, yapan ile bakan arasında görece daha eşit seyredebilir. 3B temsil ise birebir ölçekte derinlik ve hacim ekler, bakış açısına göre kayda değer görsel farklar oluşur, ışıklandırmanın en çok etki yaptığı temsil biçimi budur. Tanınırlık ve algı kontrolü boyutunda, bakan artık diğer temsillere göre kendini daha serbest hissedebilir ve nesneye bakarken devamlı yer değiştirme ihtiyacı duyabilir. 2B ve 2.5B temsiller gösterilmek için dikey duvarlara ihtiyaç duyarken, 3B temsiller kendi başlarına herhangi bir yatay zeminde bağımsız olarak sergilenebilirler.”

Germen’in metinde kullandığı “3B aldanması” bahsini hayli ilgi çekici buluyorum. Buradaki tanım, temsil düzeyinde 2.5B’nin gözlemcinin algısal fonksiyonları bağlamında 3B’ye yakınsamasını ifade ediyor. Örneğin 3B bir temsilde yapıtın etrafında dolaşmamız ve bize sunduğu sonsuzca perspektiften birine yerleşmemiz mümkünken 2.5B temsil, her ne kadar ilk bakışta bu imkanı vadediyormuş izlenimi yaratsa da Germen’in söylediği gibi dikey duvarlara ihtiyaç duyar. Fakat yine de “aldanma” kelimesinin anlamını kurcaladığımızda işler ilginçleşiyor.

Bir tür aldanma, yanılsama ve ya illüzyon ihtimalinden bahsedeceksek orada konu olan şeyin esasında yokluğunu dile getirmiş oluruz. Yani amiyane tabirle bir tür yutturmacadan söz ediyoruzdur. Fakat gösterideki tüm işlere baktığımızda derinliği bizatihi ve/veya görüngüsel olarak olarak seçmeye devam ediyoruz. Varsa burada bir aldanış belki de bu, tıpkı bir nominatif determinizm gibi 2.5B’nin derinliği bünyesinde “yokmuşçasına gizli” tutuyor oluşundan ileri gelebilir.

YUNT Nerede?

murat germen
Fotoğraf: Odalar Serisi: 7,8 ve Havuz Serisi: 10,15; Nermin Er (solda), Yok Serisi: İller Bankası, Sıradaki; Tanzer Arığ (sağda)

Adres: Hasanpaşa, Fatih Blv. No: 33, 34920 Sultanbeyli/İstanbul

Sergen Şehitoğlu moderatörlüğünde, Nermin Er ve Murat Germen’in katılımlarıyla gerçekleşmesi planlanan sergi konuşmasını 19 Ekim 2024 tarihinde 14.00-16.00 saatleri arasında dinleyebilir, daha fazla bilgi için galerinin internet sitesini ziyaret edebilirsiniz. Ayrıca sergide yer alan sanatçılardan Nermin Er’in işleri üzerine başka düşünce yolları açabilmek için Oğuz Karayemiş’in şu metnine göz atmanızı tavsiye ederim.

Kapak Fotoğrafı: 2.5B sergisinden genel görünüm, YUNT

Tüm fotoğraflar Zeynep Fırat tarafından çekilmiştir.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir