Güncelleme Tarihi: 5 Ekim 2025
Yağmurlu havaların yavaş yavaş güneşli günlerin yerini aldığı, şehrin renklerinin ise toprak tonlarına döndüğü o mevsime geçiş yaptık; sonbahara. Bu dönemde kendinizi öfkeli hissettiğiniz, yazın renkli günlerine nazaran yataktan keyifsiz ya da isteksiz kalktığınız günler yaşıyor olabilirsiniz. Üstelik, sadece zihninizde ruminasyon (düşüncelerin zihinde dönüp durması) yaşıyor ve bu nedenle kendinizi değersiz de hissediyor olmanız mümkün. Eğer böylesi yoğun duyguları normalden daha sık yaşıyorsanız, mevsimsel geçiş sürecinin bir hediyesi olarak sonbahar depresyonu belirtileri gösteriyor olabilirsiniz.
Güz vakti gelen eve kapanma hissi bireylerin çevresindeki uyaranlara, anılara ve taşıdığı düşüncelere daha fazla tepki göstermesine sebep olup duygulanım sürelerini biraz uzatabiliyor. Eğer siz de bu yoğun duygularla boğuşuyor ve sonbahar depresyonuyla nasıl baş edilir, diye merak ediyorsanız, gelin cevabına birlikte göz atalım.
Sonbahar Depresyonu Nedir?
Sonbahar bunalımı olarak da bilinen sonbahar depresyonu, yaz mevsiminden kışa doğru geçişte yaşanan ve bireylerde neden olduğu anlık duygu durum değişikliğiyle bilinen psikolojik bir durumdur.
Sonbahar Depresyonu Nasıl Atlatılır?
Yaz mevsiminden kalan alışkanlıkların, sonbahar ile değişmeye başlamasının çeşitli zorluklara neden olduğu biliniyor. Bu zorluklar hem fiziksel hem de psikolojik olarak karşımıza çıkabilmekte. Yeni mevsime uyum sağlamakta yaşanan zorlanmalar da depresif bir ruh haline bürünmemize neden olabiliyor. Mevsimsel depresyon belirtileri arasında ise; konsantrasyon bozukluğu, çabuk yorulma, keyifsizlik, enerji kaybı, uyku bozukluğu, isteksizlik gibi sorunlar yer alıyor. Peki, sonbahar depresyonunu atlatmak için ne yapmak gerekir?
Aromaterapiden Yararlanın
Lavantanın sakinleştirici özelliğinden, okaliptüs yağının ferahlatıcı etkisinden fayda sağlayabilirsiniz.Ayrıca portakal yağı enerjinizi yükseltir, nane yağı zihinsel berraklık sağlar, bergamot ise stres seviyenizi düşürmeye yardımcı olur. Bu yağları difüzörle evinize yayabilir, banyo suyunuza birkaç damla damlatarak rahatlatıcı bir atmosfer oluşturabilirsiniz.
Güneşi Evinize Davet Edin
Gün ışığını gördüğünüz an kendinizi dışarı atın ya da mutluluk veren serotonin deposu yiyecekleri tüketmeye gayret edin. Muzlu, cevizli şekersiz tatlılar ile kendinizi şımartın ya da en sevdiğiniz diziyi serotonin salgılanmasına yardımcı olan kabak çekirdeği eşliğinde izleyin.
Sonbaharı Karşılayın
Bulunduğunuz muhite göre çevrenizde renk değiştiren yaprakların ihtişamına tanık olabileceğiniz rotalar keşfedin. İster tek başınıza ister ailenizle doğanın içinde vakit geçirin. Açık havada kaslarınızın düşüncelerinize nasıl baskın çıktığını, birer birer ortaya çıkan düşüncelerin nasıl kaybolduğunu gözlemleyin.
Mevsim Sebzelerini Tüketin
Doğanın şifasına inanarak sonbaharda çıkan besinleri tercih edin. Nar ve ceviz ağacının bu mevsimde meyve vermesinin bir sebebi olduğunu unutmayın. Balkabağı, pancar, ıspanak, brokoli gibi antioksidan zengini sebzeler bağışıklığınızı güçlendirirken; elma, armut ve üzüm gibi mevsim meyveleri de enerji verir ve ruh halinizi dengeler. Mevsiminde beslenmek hem bedeninizi hem de zihninizi uyumlu hale getirir.
Meditasyon ve Nefes Egzersizleri
Güzün getirdiği duyguları izlemek için daha güzel bir alan bulunamaz! Nefesinizle sadece bedeninizde var olmanın tadını çıkarın. Böylece sonbahar depresyonu ile daha kolay bir şekilde mücadele edebilirsiniz.
Tarzınızı ve Ortamınızı Renklendirin
Evet sonbaharın gelmesiyle cıvıl cıvıl renkler yerini biraz daha sarı tonlarına bırakmış olabilir fakat bu üzücü bir durum değil! Doğa kendini mat ve soluk renklere bırakmış olsa da siz yaşadığınız ortamı ve tarzınızı renklendirebilirsiniz! Ev dekorasyonunuzu sonbahara uygun temalarda hazırlayabilir, renk renk kıyafetler giyerek gün içerisinde kendinizi motive edebilirsiniz.
Sosyal İlişkilerinizi Güçlendirin
İçe kapanma eğilimi mevsimsel depresyonu tetikleyebilir. Bu nedenle havalar soğudu diye kendinizi sosyal dünyadan soyutlamayın. Arkadaşlarınızla kahve buluşmaları, aile ile küçük etkinlikler ya da online sohbetler bile ruhunuza iyi gelecektir.
Hedefler Belirleyin
Sonbaharı, yeni alışkanlıklar edinmek için bir fırsat olarak görün. Küçük ve ulaşılabilir hedefler (örneğin: “haftada 2 gün yürüyüş” veya “her akşam 10 dakika kitap okumak”) motivasyon sağlar ve özgüveni artırır. Ayrıca yaklaşan yıl sonuna özel bir vision board hazırlayabilir, kendini yeni yıla hazırlayabilirsin!
Profesyonel Destek Almaktan Çekinmeyin
Eğer her şeyi denediyseniz ve bir türlü mevsimsel depresyonu aşamadıysanız, profesyonel bir yardım almayı düşünebilirsiniz. Çünkü depresyon belirtileri uzun sürerse bir psikolog ya da psikiyatriden destek almak en doğru adımdır. Profesyonel yardım, süreci çok daha kolaylaştırır.
Pozitif Psikoloji Desteği
Pozitif durumların bilimi olarak da adlandırılan pozitif psikoloji, insanları ve insan davranışlarını anlamlandırmaya çalışırken merkezine pozitif bakış açısını alan, bireylerin ve toplulukların güçlü özelliklerini kullanmalarını ve pozitif yönde dönüşmelerini sağlayan bir yaklaşımdır. Pozitif psikoloji savunucularından, eğitimci ve psikolog Martin Seligman da sahip olduğumuz güçlü özellikleri hayata ne kadar katarsak o kadar mutlu bir yaşam süreceğimizi ifade eder. Doğanın uykuya daldığı ve aslında yepyeni bir başlangıca hazırlandığı sonbahar aylarında öz şefkatimizi pozitif psikoloji ile nasıl geliştirebiliriz, birlikte bakalım…
Pozitif psikoloji, diğer psikoterapi yaklaşımlardan ziyade bireyin öznelliğine daha yoğun eğilen bir yaklaşımdır diyebiliriz. Bu sebeple olumlu duygu ve hislerin gelişmesinde kişinin kendini tanımasını ve güçlü özelliklerin keşfedilmesini elzem kılar. İyimserliğinden öğreniminden akış haline, dayanıklılıktan şimdiki anın memnuniyetine kadar aslında olumlu duygunun üretilmesinde ağına birçok uygulamayı alır. Ancak öncelikle güçlü yönlerinizi keşfetmek sizi bir adım öteye taşıyacak, belki de kısa süreli mutsuz halinizi uzun süreli tatmin dolu bir hayata taşıyacaktır.
Güçlü yönler; bilgelik, cesaret, sevgi ve insanlık, adalet, ılımlılık ve maneviyat olmak üzere altı erdem altında toplanır. Aşağıdaki soruları kendinize sorarak sahip olduğunuz güçlü özellikleri keşfetme yolunda adım atabilirsiniz.
- Kendinizi yukarıda sıralanan erdemlerden hangilerini gerçekleştirirken enerji dolu hissediyorsunuz? Bilgelik içinde mi, cesaretli hissettiğinizde mi ya da maneviyatınızı geliştirirken mi?
- Hangisine yöneliminiz içtenlikle, zorlamadan gerçekleşiyor? Karakterinizin hangi yönünü çalıştırırken kendinizi özgün hissediyorsunuz? Kendinize en çok ne zaman samimi oluyorsunuz?
- Hangi anlarda gerçekten kendiniz gibi hissediyorsunuz? Bilginin içinde mi, adil davranıldığında mı, ılımlı bir yaklaşım gösterirken mi?
Uzun lafın kısası, öz irademizi kullanırken farkında olmadan erdemlerimizle yüceldiğimizi hisseder ve sadece o anın içinde kalırız. Güçlü yönlerini kullanmak, insanı kendine yaklaştırır; kendini gerçekleştiren birey, içindeki mutluluğu ve özü dışarı çıkarır. Dolayısıyla dışarıda sonbaharın renklerinden bağımsız içinizdeki canlılığa sahip çıkar, yaratıcılığını konuşturur ve en önemlisi kendisini dünyaya açabilir.
Bunların yanı sıra anlamlı bir yaşam sürme gayesi de sonbahar depresyonu karşısında etkili olabilir. Anlamlı bir yaşam ise çoğunlukla sosyalleşme ile gerçekleşir. Öznelliğimizi koruyarak mevsimsel depresyonumuzu atlatabileceğimiz gibi diğer çözümleri deneyerek de kendimizi canlı ve neşeli hissedebiliriz.
Not: Güçlü yanlarınızla ilgili daha fazla bilgi için buradaki siteye de göz atabilirsiniz.
