Güncelleme Tarihi: 11 Kasım 2022
Yaz ortasında başlayan sağanaklar, dolular ve su baskınlarının yaşandığı evler… Son yıllarda bu manzaralara aşina olduğumuz bir gerçek. İklim değişikliği, çarpık kentleşme ve doğanın tahrip edilmesi gibi birçok neden bu olayların kaynağı olarak gösteriliyor. Fakat yine de baskınların önüne geçmek için bir yol var: Sünger şehir örnekleri…
Bu kavramı ilk kez duyuyorsanız, sizin için konuya biraz açıklık getirelim.
Sünger Şehir Nedir?
İnsanlar, karşılaştıkları zorluklar karşısında hep bir çıkış yolu buluyor. Aşırı iklim olayları ve su baskınları için bulduğu yol ise tam bir sürdürülebilir şehircilik örneği. Sünger şehir, büyük kentleri su baskınları ve sele karşı korumanın yanında bir yağmur suyu hasadı projesi olarak da değerlendirilebiliyor.
Özellikle büyük şehirde uygulanabilecek bu proje için öncelikle yer altında büyük bir alan açılıyor. Buraya yağmur suyunu depolayabilecek bir altyapı inşa edildikten sonra bu alana tıpkı bir sünger gibi suyu emecek ve alt tabakaya geçirebilecek yollar yerleştiriliyor. Üstelik tüm yol emicilik özelliğine sahip bir malzemeden yapıldığı için yağmur suyunun akmasını ve mazgallara ulaşmasını beklemek gerekmiyor. Yağış ne kadar şiddetli olursa olsun yere düştüğü anda önceden açılan kanallara ulaşıyor ve burada birikiyor.
Yağmur suyu yüzey akışı sırasında birçok maddeyi de beraberinde taşıyor. Varış noktası olan deniz ya da nehirlere ulaştığında ise yalnızca çevreyi değil ulaştığı suyu da kirletiyor. En önemlisi ise bu su tekrar kullanılamıyor. Sünger şehirler ise bu durumu tam tersine çevirmek için harika bir uygulama. Sünger şehir sistemlerinde yağmur suyu hiçbir taş veya toprağa karışmadan kendisi için hazırlanan depolara iniyor ve kurulan sistem sayesinde yeniden kullanılabilir yapıda kalıyor. Böylece hem tatlı su kaynakları korunuyor, hem de tasarruf sağlanarak iklim değişikliğinin olumsuz etkileri ile mücadele etme yolunda dev bir adım atılıyor.
Neden Sünger Şehirler?
Bu yepyeni altyapı uygulamasının gerekliliğini anlamak için kentleri ve kırsalı karşılaştırmak gerekli. Kentlerde su gidecek bir yer bulamadığı için büyük bir oranda yüzey akışını gerçekleştiriyor. Öyle ki metropollerde yağmur suyunun yalnızca %15’inin toprak altına karıştığı belirtiliyor. Fakat kırsalda ise bu oran tam tersi. Toprak ağırlıklı zeminlerde yağmur suyunun %10’u yüzeyden akarken %50’si yer altına ulaşmayı başarıyor. Sünger kent projesi ise kırsal yerleşimlerden ilham alarak gerçekleştirilen yöntemle metropollerin bu dezavantajını bir avantaja dönüştürmeyi başarıyor.
Sünger Şehir Örnekleri
Çin, 2015 yılında sünger şehir projesini başlattı. Başta Şangay ve Wuhan gibi büyük şehirler olmak üzere 30 kent için çalışmalara başladı. Tüm bu şehirler inşa edilirken aslında bir amaç daha vardı; daha fazla temiz su. Kalabalık şehirlerde artan su ihtiyacına karşın tatlı su kaynaklarının azlığı, proje sayesinde bir sorun olmaktan çıkıyor.
Büyük şehirlerde bile yeni bir altyapı sistemi kurmanın aslında göründüğü kadar zor olmadığını kanıtlayan Çin, bu girişimiyle dünyaya da örnek oluyor. Almanya, Hollanda ve Amerika da sünger şehirler kurmak için adım atarken yakın gelecekte bu projenin yaygınlaşacağı ve su kaynaklarının daha iyi korunacağı öngörülüyor.
