Dünya Toprak Günü’nde Tüm Canlılar İçin Zehirsiz Sofralar

Güncelleme Tarihi: 25 Eylül 2021

Gıdamızın %95’inin topraktan geldiğini biliyor muydunuz? Peki ya, toprağın altında ve içinde yaşayan organizmaların, toprak üstünde yaşayan türlerden daha çok olduğunu? Bir avuç toprakta milyonlarca mikroorganizma yaşar ve bu mikroorganizmalar, gezegenimizde yaşamı mümkün kılan karbon ve azot döngülerinin sekteye uğramadan devam etmesinde önemli rol oynar. Kısacası dünyayı, toprağın içinde yaşayan minik yaratıklar döndürüyor.

Toprağın insan için kıymeti, en çok gıdamızla alakalı. Yediğimiz her şey ya topraktan geliyor ya da sağlıklı toprakların sağladığı kaynaklarla üretiliyor. Dolayısıyla da toprağa karışan her şey gıdamıza, gıdamızla da bize geliyor. 

Pestisit: “Tarım Zehiri” ya da “Böcek İlacı”

Fotoğraf: Zefe Wu

“Tarım zararlıları” diye bir terim duydunuz mu? Tarım zararlıları, sebze ve meyvelerin kendileri, yaprakları ya da kökleri ile beslenen böcekler ve diğer mikroorganizmalardır. Eğer domates, ıspanak, elma ya da zeytin yetiştiren bir çiftçi olsaydınız, ürünlerinize dadanan bu organizmaları tarlanızda istemezdiniz, değil mi? 

Pestisitler, diğer bir adıyla tarım zehirleri ya da zirai ilaçlar, tarladaki ürünlerle beslenen böceklerle mücadele etmek için çiftçilerin ürünlere ve toprağa sıktığı zehirlerdir. Bu zehirler, böcekleri ve mikroorganizmaları öldürür. İşte yanılgı burada başlıyor. Farklı organizmaları öldürmek için sıkılan bu zehirler, toprağımız, suyumuz, bedenimiz için ne kadar sağlıklı olabilir ki! 

Ülkemizde ve dünyanın pek çok yerinde, tarım zehirleri kullanılıyor. Ancak bu zehirler gıdamızı, bizi ve toprağı zehirliyor. Tarımda kullanılan pestisitlerin yalnızca ortalama %2’si hedeflerine ulaşıyor; geri kalan %98’i ise toprağa, suya ve havaya karışıyor. Havaya karışanlar da yağmur ve kar ile birlikte tekrar yeryüzüne, yani toprağa dönüyor. Topraktaki pestisit kirliliği, dünyadaki tüm türlerin yaşamını olumsuz etkiliyor.

Başka Türlü Bir Tarım

Fotoğraf: Lumix2004 by Pixabay

Tarımı ve gıdamızı değerlendirirken “verim” kavramını yeniden düşünmeliyiz. Anadolu’da “bereket” kavramı vardır. Çiftçiler ürünlerini toplarken bir kısmını tarlada ya da ağaçta bırakırlar, ‘Kurda, kuşa, aşa’ yarasın, sadece insanı değil tüm canları beslesin diye… Çitlerle çevirip “tarla” dediğimiz topraklar, yalnız insana değil tüm canlılara ait bir kaynaktır. Yetişen ürün, tüm canlıların müştereği olan su, toprak  ve güneş ile beslenerek ürün verirler. Bu üründe de tüm canlıların hakkı vardır. Buna böcekler de dahil… 

Böcekler ya da diğer mikroorganizmalar ‘zararlı’ değildir. Üretilen gıdada insana düşen payı korumak için tarım zehirleri yerine doğa dostu, bütüncül bir yaklaşımlara başvurmak mümkün. Pestisit verimi artırmaz, aksine bereketi yok eder. Çünkü gıdamızın varlığı için tozlaşmayı mümkün kılan polinatörleri (arılar ve tozlaşmayı sağlayan diğer canlılar) de zehirler. Tüm canlıların müştereği olan toprağı, suyu ve havayı da…

Ülkemizde ve dünyada “Gıda Ormanı” ve “Bütüncül Tarım” yaklaşımlarıyla doğa dostu tarım yapan, tarım zehiri kullanmadan ve ekosistem dengesini bozmadan, tertemiz gıda yetiştiren ve bunu yaparken hiçbir canlıya zarar vermeyen binlerce çiftçi var. Bu, doğa dostu tarımın mümkün olduğunu ve tüm insanlığı doyurmaya da yeteceğini gösteriyor. 

Tüm Canlılar İçin Zehirsiz Sofralar

Fotoğraf: Buğday Ekolojik Yaşamı Destekleme Derneği

Buğday Ekolojik Yaşamı Destekleme Derneği’nin başlattığı Zehirsiz Sofralar Sivil Toplum Ağı’nda yer alan 95 kurum ve STK, Dünya Sağlık Örgütü tarafından ‘en tehlikeli’ ve ‘muhtemel kanserojen’ olarak sınıflandırılan pestisit aktif maddelerinin Türkiye’de yasaklanmasını istiyor. Gıdamıza ve yediğimizde bünyemize karışan pesitistler, çocuklarda zeka geriliği ve hem yetişkin hem de çocuklarda hormon dengesizliklerine yol açıyor. Çünkü gıdalardan aldığımız bu böcek ilaçlarını bedenimiz hormon gibi algılıyor. Erken ergenlik, zeka geriliği, astım, anne adaylarında düşük riski ve çeşitli başka hastalıkların risklerini de artırıyor. 

2019 Kasım ayında Zehirsiz Sofralar Ağı’na dahil olan kurum ve STK’ların başlattığı “Zehirsiz Sofralar” kampanyası sonucunda şimdiye kadar Tarım ve Orman Bakanlığı 9 pestisit etken maddesini daha yasakladı. 7 etken maddenin de kısıtlanmasına karar verdi. 

Ülkemizde pestisit kullanımının tamamen kaldırılması için sizler de imza verebilirsiniz: change.org/zehirsizsofralar