Doğa ve İnsan İçin Gezegen Dostu Beslenme

Güncelleme Tarihi: 25 Eylül 2021

Sağlıklı beslenme nedir diye düşündüğümüzde, insan için sağlıklı olan beslenme biçimleri gelir aklımıza. Ancak artık “sağlıklı beslenme” tanımı biraz değişti. Çünkü bugün, insan için sağlıklı olan her şeyin, gezegenimiz için de sağlıklı ve iyi olması gerektiğini biliyoruz.

Gıdamız Nereden Geliyor?

Fotoğraf: Erich Westendarp

Tarım ve hayvancılığın tek başına,  sera gazı emisyonlarının büyük bir kısmını oluşturduğunu biliyor muydunuz? Küresel tarım ve hayvancılık faaliyetlerimiz dünyadan atmosfere salınan tüm sera gazı miktarının %24’ünü oluşturuyor. Bu, ulaştırma sektörünün sera gazı salımından çok daha yüksek ve enerji sektörünün %25 oranındaki salımlarının hemen ardından 2. sırada. Dünya nüfusunu besleyebilmek için her geçen gün daha fazla tarım alanına ihtiyaç duyuyor ve ormanları, tarım arazisi açmak için yok ediyoruz. İşlediğimiz topraktan aldığımız ürün miktarını artırmak için hormona ve zirai ilaç kullanımına başvuruyoruz. Tohumların verimini ve dayanıklılığını artırmak için tohumların genetik yapıları üzerinde deneyler yapıyoruz. 

Hayvancılık endüstrisi, hayvansal gıda üretmek adına hayvanları adil olmayan koşullarda yetiştiriyor ve onlara zulmediyor. Tavuklar sürekli yumurtlamaya, dişi hayvanlar ise yapay yollarla döllenerek sürekli süt vermeye zorlanıyor. Kısacası, tabağımıza gelen her porsiyon gıda için, toprağımızı, hayvanlarımızı, ormanlarımızı, su kaynaklarımızı sömürüyoruz. 

Peki, doğa dostu olmayan yöntemlerle, tüm kaynaklarımızı sömürerek ürettiğimiz gıda, sağlığımıza ne kadar faydalı olabilir?

Doğa ve İnsan İçin Sağlıklı Gıda

Fotoğraf: Khamkor

Gezegenimizdeki 821 milyon insanın gıdaya ve temiz suya erişimi çok kısıtlı, yani 821 milyon insan açlık çekiyor. Öte yandan 1.3 milyar insan obez veya fazla kilolu. Gıdayla kurduğumuz ilişki sömürü ve israfa dayalı olduğundan, dünyada gıdaya erişim konusunda adaletsizlik, gıda üretimi konusunda da sömürü var. Fakat bunu değiştirmek, ekolojik gıda üretebilmek elimizde…

Ne Yapmalı?

Fotoğraf: Pierre Gilbert

Dünyada, hala doğa dostu yöntemler ve yadigar tohumlarla tarım yapan, zirai ilaç ya da hormon kullanmayan, sağlıklı toprağın, tertemiz, sağlıklı gıda üreteceğine inanan çiftçiler var. Hayvanlarına iyi bakan, onların döngülerine saygı duyan, zulmetmeden, kendi payına düştüğünce hayvansal gıda üreten, hayvanlarını otlatırken ve yemlerken de arazi kullanımını akılcı yöntemlerle yapan üreticiler var. Dünya üzerindeki tarım arazileri, modern tarım uygulamaları ve teknolojiyi kullanarak, doğa dostu üretim yapabilmemiz ve tüm insanları besleyebilmemiz için yeterli! 

Peki bizler, bireysel olarak ne yapabiliriz?

  • Öncelikle gıda israfına bir son verebiliriz. Dünyada üretilen gıdanın üçte biri çöpe gidiyor. Evimize ve tabağımıza aldığımız gıdanın çöpe gitmediğinden, bozulmadığından emin olabiliriz.
  • Mevsiminde sebze ve meyveleri tercih etmeli, mevsim dışı olanları satın almamalıyız. Kışın domates yemenin doğaya bedeli; aşırı su tüketimi, hormonlar ve zirai ilaçlar. 
  • Doğa dostu yöntemlerle zirai ilaç ya da hormon kullanmadan üretim yapan küçük üreticileri buup, gıdamızı onlardan doğrudan satın alabiliriz. Bunun için kentlerdeki gıda kooperatiflerine, gıda topluluklarına ve ekolojik pazarlara başvurabiliriz.
  • Yerel gıdaları tüketmeliyiz. Yerel olmayan, yakınımızda yetişmeyen, uzaklardan gelen gıdanın karbon ayakizi çok büyüktür. Önceliklendirmemizi, bize en yakın olandan başlayarak yapmalıyız.
  • Hayvansal gıda ve et tüketimini azaltmalıyız. Tüketeceğimiz zaman doğa dostu yetiştiricilik yapan üreticileri bulmalı ve bu ürünleri almalıyız.
  • Gıdamızın kaynağını, tohumunu, menşeini sorgulamalıyız, yerel ve doğa dostu olanı talep etmeliyiz.
  • Balık tüketiyorsak, balık boylarına dikkat etmeli, erişkin olmayan balıkları satın almamalıyız. 
  • Kahve, çikolata, Hindistan cevizi, chia tohumu, kinoa gibi ürünlerin tedarik süreçlerinin adil olduğundan emin olmalıyız. 
  • Besinlerimizi çeşitlendirmeliyiz. Tabağımızda tek tip değil pek çok çeşit olmalı ve köklerden yapraklara, sebze ve meyvelerin tüm kısımlarını değerlendirmeliyiz.