Çocuklar İçin Eğitici Çizgi Film Önerileri

Artık ekranlar hayatımızın bir parçası olmayı geçip vücudumuzun bir parçası haline geldi. Bundan dolayı çocukların ekranlardan tamamen bağımsız bir hayat sürmesi neredeyse imkansız. Madem öyle, bari ufaklıklar ekranla geçirdikleri zamanı verimli değerlendirsin dediğimizde ise imdadımıza eğitici çizgi filmler yetişiyor. Peki, bu çizgi filmlerin diğerlerinden farkı tam olarak ne? 

Öğretici Çizgi Filmler Neden Önemli?

Öğretici çizgi filmlerin önemi, küçüklerimiz hayatlarının o ilk basamaklarında zihinsel gelişimlerini tam olarak tamamlamış olmamasıyla ilişkili. Ağaç yaşken eğilir mantığıyla örtüşür bir biçimde çocukların zihin gelişimlerinin ilk evrelerinde zihinlerini meşgul ettikleri konular ve olaylar büyük önem taşıyor.

Bu konuya basit bir mantıkla yaklaşalım. Vaktimizi geçirdiğimiz aktivitelerin toplamı, hayatımızı nasıl değerlendirdiğimizi gözler önüne sermiyor mu? Mesela sabahtan akşama kadar en sevdiğimiz diziyi izleyerek hayatımızın 6-7 yılını harcarsak bunun kişisel gelişimimize etkisi pek de olumlu olmaz. Aynı durum, elbette küçük çocuklar için de geçerli. Hatta onlar söz konusu olduğunda zihinsel gelişimin tamamlanmamasından dolayı işler biraz daha hassaslaşıyor. 

Bu noktada öğretici çizgi filmler, gerekli hassasiyetle üretildikleri, çocukların zihnini beslediği ve çocuğun hayatla iletişimini kuvvetlendirdiği için büyük önem taşıyor. 

Bağlantılı olarak araştırmalara göre çocuklar için çizgi filmler:

• Sosyal konuları ele alarak çocukların toplumsal davranış kodlarını öğrenmelerine faydalı oluyor. Mesela çocuklar; yaşlılara yardım etmek, akranlarını kıskanmamak gibi değerleri daha hızlı kavrıyor.
• Çocukları hayata yönelik pratik kurallarla tanıştırıyor. Örnek olarak çocuklar prizlere metal nesneler sokmamaları gerektiğini öğrenebiliyor. Ya da yara bandı yapıştırma gibi basit eylemleri içselleştirebiliyorlar.
• Çocuklara hayatlarının önemli bir kısmında rol model alabilecekleri örnek karakterler sunuyor. Böylelikle çocukların dünyaya bakış açıları genişleyebiliyor.
• Ders niteliğine de sahip olarak sayı sayma ya da yabancı bir dil öğrenme gibi noktalardan çocuğu gelecek hayatına hazırlıyor.
• Duygularını tanıma ve ifade edebilme açısından ufaklıklara bir kılavuz görevi görebiliyor.

Eğitici Çizgi Film Önerileri

Tüm bu bilgilerin ışığında pedagogların önerdiği çizgi filmler ile çocukların gelişimini desteklemek tamamen ebeveynlere kalıyor. İşte en eğitici çizgi film önerileri…

Peppa Pig

Bu çizgi film, küçük domuz Peppa Pig ve sevimli ailesinin başına gelenleri anlatıyor. Aynı zamanda çocukların günlük hayatta karşılaştıkları güçlükleri de ekrana yansıtıyor. Mesela iki kardeş arasındaki anlaşmazlıklar, kovalamaca nasıl oynanır ya da aile büyüklerinin önemi gibi hem pratik hem de sosyal konular sık sık gündeme geliyor. Üstelik çizgi film, İngilizce dil seçeneği sayesinde çocukların dil gelişimine de katkıda bulunma gücüne sahip. 

Caillou

Pozitif ve neşeli havasıyla Caillou, çocukların üzerinde olumlu etkiler doğurup onları daha keyifli bir hale sokuyor. 4 yaşındaki bir çocuğun başından geçenleri, problem çözme yeteneklerini sergileyecek şekilde ele aldığı bu ikonik çizgi film, çocuklara soft grafikleri ile de hitap ediyor.

Pepee

Yerli bir yapım olan Pepee, özellikle okul öncesi çağdaki çocuklar için oldukça eğitici bir içeriğe sahip. Pepee’nin geniş ailesinin büyükanne ve büyükbaba gibi üyeleriyle girdiği diyaloglar, başından geçenler ve yanlışlarını telafi etme biçimiyle çocuklara birçok şey katma amacını güdüyor.

Kaplan Daniel’in Dünyası

Biraz daha anaokulu çağındaki çocuklar için tasarlanan bu çizgi film, şirin kaplan Daniel’in başına gelenleri konu alıyor. Günlük hayat, toplumsal konular ve kişisel gelişim gibi konulara yönelik birçok tüyo içeren bu çizgi film, çocukların yaşadıkları hayatı daha iyi anlamlandırmalarını hedefliyor. Bu yüzden Kaplan Daniel, eğitici çizgi filmler arasında önemli bir yere sahip.

Doctor Mac Wheelie

Özellikle pratik hayata yönelik birbirinden kıymetli bilgileri tatlı, az ve öz diyaloglarla aktaran bu çizgi filmin çocukların bilinmeyene yönelik bitmek bilmez meraklarını tatmin etme gibi bir özelliği var. Amazon Prime’da yer alan çizgi film, sürekli etrafını sorgulayan meraklı çocuklar için çizgi film önerileri listelerinin ilk sıralarda yer alıyor.

Dora ve Arkadaşları

Ünlü çocuk kanalı Nickelodeon’un reklam yüzlerinden biri olan Kaşif Dora, eğitici çizgi film önerileri listemizde en ünlü yapımlardan biri. İlk defa 2000 yılında yayınlanmaya başlayan yapım, ülkemizde de Kaşif Dora ve Dora ve Arkadaşları olmak üzere farklı isimlerle televizyon kanallarında gösterildi.

Sayı, kelime ve renkleri çocuklarınıza eğlenceli bir şekilde öğretmeyi amaçlayan çizgi film, Dora ve İngilizce konuşabilen arkadaşı maymun Boots’un ormanda yaşadığı macerayı ele alıyor. Özellikle erken yaşta dil eğitimi için uzmanlar tarafından önerilen yapımı İngilizce olarak da izleyebilirsiniz. Türkçe versiyonda şarkıların önce İngilizcesi daha sonrasında ise Türkçesi gösteriliyor. Tamamen İngilizce izlemek isterseniz ikinci yabancı dil olarak ise İspanyolca öğretiliyor.

Arı Maya

Çocuklar için çizgi film önerileri listemizin en eski yapımlarından biri olan Arı Maya, ilk defa Japonya’da 1900’lü yıllarda kitap olarak yayınlanmaya başladı. Daha sonrasında 1975 yılında çizgi diziye uyarlanan yapım, şimdiye kadar birden fazla neslin çocukluğunda sevdiği bir karaktere dönüştü. Maceracı ve biraz da uçarı genç bal arısı Arı Maya’nın otlaklar ve çiçekler içerisinde diğer hayvanlarla yaşadığı ilginç olaylara tanıklık ettiğimiz yapım, özellikle doğayı ve hayvanları tanımak açısından çocuğunuz için iyi bir tercih olabilir.

Pocoyo

Okul öncesi çocuklara yönelik çizgi filmler arasında gösterilen Pocoyo, 2005 yılından beri yüz binlerce çocuğun gelişimine katkıda bulunuyor. Dört yaşındaki meraklı mı meraklı Pocoyo’nun yakın arkadaşları ile hayatı deneyimleyerek öğrenmesini izlediğimiz yapım, Minika Çocuk ve YouTube üzerinden izlenebiliyor.

Niloya

Senaristliğini PlumeMag yazarlarından Arzu Demirel’in üstlendiği Niloya, 2012 yılında gösterime girdiğinden beri Türkiye’nin en sevilen çizgi dizileri arasında yer alıyor. Eğitici çizgi filmler arasında yer alan yapımda tipik bir Karadeniz köyünde yaşayan Niloya ve en yakın arkadaşı kaplumbağa Tospik’in yaşadığı eğlenceli maceralara tanık oluyoruz. Niloya, bugünlerde TRT Çocuk’ta yayınlanmaya devam ediyor. Yapım, okul öncesi çocuklara hitap ediyor.

Harika Kanatlar

Uçaklara karşı özel ilgisi olan çocuğunuzu ekran başına kitleyecek bir yapımla karşınızdayız. İlk defa 2015 yılında Güney Koreli yapımcı Gil Hoon Jung tarafından yayınlanmaya başlayan Harika Kanatlar, insan gibi görünen uçakların düştükleri zor durumlardan sıyrılmalarını ve arkadaşlık bağlarını konu ediniyor. Jett isimli uçağın her bölüm farklı ülkelere paket ulaştırma çabasına tanık olduğumuz Harika Kanatlar, çocuğunuza farklı ülkeleri ve kültürleri eğlenceli bir şekilde öğretmek için oldukça iyi bir seçenek.

Rafadan Tayfa

Son yıllarda oldukça popüler hale gelen Rafadan Tayfa, hem çizgi dizi serisiyle hem de özel yapım animasyon filmleriyle dikkat çekiyor. Kafadar 4 arkadaşın İstanbul’un Avrupa Yakası’ndaki sıcak ve samimi bir mahallede yaşadıklarını ele alan yapım, 80’li ve 90’lı yılların İstanbul manzarasını bizlere sunuyor. 

Arkadaşlık bağları, aile içi iletişim, komşu ilişkileri, hayvanlarla iletişim ve hayvanseverlik, çevreye karşı duyarlılık gibi önemli konuları her bölümünde farklı tarzlarda ele alan dizi, komediyi yerinde ve doğru kullanıyor. Seri, Dehliz Macerası ve Göbeklitepe isminde Türkiye’nin kültürel değerlerini anlatan iki film ve 2023 yılında gösterime giren Galaktik Tayfa isimli uzay temalı film olmak üzere toplamda üç kere beyaz perdeye taşındı.

Pijamaskeliler

İngiliz-Fransız ortak yapımı PJ Masks isimli dizinin Türkçe versiyonu olan Pijamaskeliler, ülkemizde 2016 yılında yayın hayatına başladı. Altı yaşında üç arkadaşın hem okul hayatlarını hem de gizli güçlerini anlatan yapım, kısa sürede ülkemizde büyük yankı uyandırdı. 

Gece saatlerinde Kedi Çocuk, Baykuş Kız ve Kertenkele’ye dönüşen üç arkadaş, çeşitli kötülere karşı mücadele ediyor ve her bölümün sonunda arkadaşlık, iyilik, yardımlaşma ve çevre duyarlılığı gibi konularda dersler veriliyor.

İstanbul Muhafızları

İstanbul Büyükşehir Belediyesi iş birliğinde 2016 yılında yayınlanmaya başlayan İstanbul Muhafızları, dört arkadaşın İstanbul sokaklarındaki maceralarını ve İstanbul’un kültürel değerini anlatıyor. Dizide dört arkadaş, İstanbul’un tarihi bölgelerine ve eserlerine zarar vermek isteyen Gürgen ve Azmi ismindeki karakterlerle mücadele ediyor.

İki sezon ve 50 bölümden oluşan dizinin aynı zamanda İstanbul Muhafızları: Ab-ı Hayat Çeşmesi ve İstanbul Muhafızları: Yüzyılın Muhafızları isminde iki sinema filmi de bulunuyor. 

Kardeşim Ozi

TRT Çocuk ekranlarında yayın hayatına başlayan Kardeşim Ozi, birçok açıdan daha önce değinilmemiş ve önemli bir konuyu ele aldığı için bize göre en iyi eğitici çizgi filmler arasında yer alıyor. Çizgi dizi, Ozan ismindeki down sendromlu bir çocuk ve ablası Duru’nun gündelik yaşamını ekranlara taşıyor. Yüreği sevgi dolu ve meraklı bir çocuk olan Ozi, ablasıyla birlikte yeni şeyler öğrenmek, onun şarkı söylemesini dinlemek ve dans etmekten hoşlanıyor. 

Türkiye Down Sendromu Derneğinin görüşlerine göre dizi, down sendromlu çocukların topluma kabulu ve hayata adaptasyonu konusunda oldukça faydalı bir görevi yerine getiriyor. Down sendromlu çocuklar için aidiyet hissiyatını kuvvetlendirirken tüm çocukların farklılıkların değerini kavramasına yardımcı oluyor.

Çocuklar İçin Çizgi Film Nasıl Seçilmeli?

Bu sorunun yanıtını verebilmek için önce çizgi filmlerin hangi koşullar altında zararlı olduğunu incelememiz gerekiyor. Çünkü bu zararlardan bağımsız olan çizgi filmler, hele ki eğitici bir içeriğe sahipse ufaklıklar için bir tehlike arz etmez.

Yine aynı araştırmaya göre çizgi filmler:

• Eğitici olsunlar ya da olmasınlar, 2-5 yaş aralığındaki çocuklar için haftada en fazla 32 saat ile sınırlandırılmalı. Bu miktar, 6-11 yaş aralığındaki çocuklar içinse en fazla 24 saate düşer. Aksi takdirde çocukların zihinsel gelişimi ve fiziksel sağlıkları zarar görebilir. 
• Tek oturuşta en fazla 1 saat boyunca izlenmelidir. Mola vermeden 1 saatten fazla izlenen her çizgi film zararlı olmaya başlar. Mesela çocuklarda ekran bağımlılığı oluşabilir.
• Özellikle 7 yaş altı için sürreal ögeler içermemelidir. Çocukların 7 yaşında kadar gerçek dışı düşünme yetileri gelişmediği için bu tür çizgi filmler ufaklıkların gerçeklik algısına zarar verebilir.
• Asla şiddet ve cinsellik ögeleri içermemelidir. Aksi takdirde çocuklarda telafisi zor olumsuz tecrübelere yol açabilirler.

Neyse ki eğitici çizgi filmler, işledikleri konular ve çizim tarzları açısından çocukları gözeten bir yaklaşımla tasarlanıyor. O yüzden izleme süresine ve sıklığına özen gösterdiğiniz takdirde bu çizgi filmler çocuklar için tehlike arz etmiyor.

Yaş Grubuna Göre Çizgi Filmler

Yaş grubuna göre çizgi film önerileri de doğal olarak değişiklik gösteriyor. Bu değişiklik, temelde çizgi film içeriklerinin daha karmaşık veya basit olması ekseninde kendini gösteriyor. Bu yüzden düşük yaş gruplarına yönelik çizgi filmler içinde kurulan cümleler, kullanılan görseller ve sesler daha basit bir düzeyde kalıyor.

0-2 Yaş Grubu İçin Çizgi Filmler

Henüz zihinsel gelişimleri yeterince tamamlanmadığı için bu yaş grubuna çizgi film izlemeleri önerilmiyor. Çünkü çocuklar aslında bu yaş aralığında bebek sayılıyor ve bebeklerin çizgi filmler yerine motor becerilerini ilgilendiren aktivitelere yönelmeleri tercih ediliyor. 

3-5 Yaş Grubu İçin Çizgi Filmler

Motor becerilerden sonra zihinsel analiz yapma ve hayatı kavrama safhasına geçen bu yaş grubu, izlediklerini de yavaş yavaş anlamlandırır bir hale geliyorlar. Bu yüzden yukarıda bahsettiğimiz pozitif kazanımları renkler, sayılar, yaşlar ve şarkılar içeren öğretici çizgi filmler ile kazanabilirler.

3-5 yaş grubundaki çocuğunuz için aşağıdaki çizgi filmleri tercih edebilirsiniz:

• Peppa Pig
• Caillou
• Peppee
• Pocoyo
• Niloya
• Aslan’ın Deney Odası

6-8 Yaş Grubu İçin Çizgi Filmler

Artık zihinsel gelişimini neredeyse tamamlayan çocuklar için bu yaşlarda daha sosyal yeteneklerini geliştiren çizgi filmler tavsiye ediliyor. Bağlantılı olarak bu çizgi filmlerde daha ekip ruhu içeren konular ve matematik gibi okul hayatına hazırlık konuları işleniyor.

6-8 yaş grubundaki çocuğunuz için aşağıdaki çizgi filmleri tercih edebilirsiniz:

• Harika Kanatlar
• Rafadan Tayfa
• Arı Maya
• Charlie ve Lola
• Yayazula
• Bulmaca Kulesi
• Teem Titans Go!

Okul Öncesi Eğitici Uygulamalar ile Çocuğunuzun Gelişimini Destekleyin

Birbirinden eğlenceli okul öncesi eğitici uygulamalar ile çocuklarınızın gelişimine destek olabilirsiniz. Çocuklar için aplikasyon önerilerimiz için tıklayın!

Kapak Fotoğraf: Antoni Shkraba