Atık yağlar ne yapılmalı sorusunun önem kazandığı iki boyut var. Bunlardan ilki, yağı tekrar kullanma fırsatından mahrum kaldığımız için bir nevi gıda israfı yapmamızla ilişkili. İkincisi ise yağı bir atık olarak düzgün bir biçimde ayrıştırmadığımız için ev ve şehir tesisatına verdiğimiz zararlarla alakalı. Hal böyleyken de işin doğrusunu öğrenmek oldukça önem kazanıyor. Bunun için de yanlışlara göz atarak başlayalım.
Atık Yağ Konusunda En Sık Yapılan Yanlışlar Neler?
Fotoğraf: Pixabay
Atık yağlar ne yapılmalı sorusunun ne denli kıymetli olduğunu belirttikten sonra sıra bu sorunun kıymetin farkına varmadığımız için yaptığımız yanlışlara geliyor. Mesela atık yağ konusunda en sık yapılan hata, yağı olduğu gibi lavabodan dökmek! Bu, işin israf boyutunun yanı sıra ev borularına ciddi anlamda zarar veren bir davranış. Bunun nedeni ise bildiğiniz gibi yağ ve su birbirine karışmıyor. Böyle olunca da yağ donarak borularda tıkanıklığa sebep oluyor. Hal böyleyken de kısa bir süre sonra bir tesisatçı numarası aramanız işten bile değil.
Bazı insanlar da yağı sıcak bir biçimde direkt olarak çöpe dökmeyi tercih ediyor. Bu davranış sık tekrarlanırsa ortaya iki olumsuz sonuç çıkıyor. Bunlardan ilki, bu sefer de kamu kanalizasyon ve arıtma sisteminin zarar görmesiyle bağlantılı. İkincisi ise bu davranışın çöpün böceklenmesine yol açmasıyla alakalı. O yüzden yağı sıcak veya soğuk fark etmeden direkt çöpe dökmemek en mantıklı seçenek.
Son olarak, tahmin edersiniz ki yağı tuvalete dökmeniz de benzer sorunlara yol açacak. Bu yüzden tuvalet seçeneğini de eleyerek hareket ettiğimizde, atık yağlarla nasıl başa çıkacağız sorusuyla karşı karşıya kalıyoruz.
Atık Yağlar Nasıl Yeniden Kullanılır?
Fotoğraf: Rodnae Productions
Öncelikle şu konuyu netleştirmemiz lazım; her yağ her zaman yeniden kullanıma uygun olmayabilir. Burada dikkat edeceğimiz tek kriter, yağın ilk kullanımda ne kadar ısındığı. Her yağın bir tütme derecesi var. Bu dereceyi aştığınızda tahmin edersiniz ki yağ, tüter. Bu da onun bir tür kimyasal tepkimeye girdiğine ve bir daha kullanıma uygun olmadığına işaret eder. Yok böyle bir sorun yaşamadıysanız, atık yağı yeniden değerlendirmek için tavsiyelerimizi sıralayalım:
- Atık yağları yeniden değerlendirecekseniz, lütfen cam kavanozlarda saklayın. Bunun için önce kullandığınız yağın soğumasını bekleyin. Sonra da yağı bu kavanozlara dökün. Küçük bir tavsiye; dökmeden önce yağı süzmek için kapağın çevresine aba veya tülbent serin.
- Atık yağları değerlendirirken dikkat etmeniz gereken bir başka konu da yağın ömrüyle alakalı. Bazı yağlar 4-5 defa yeniden kullanılırken bazılarını yalnızca 1-2 defa tekrar kullanabilirsiniz. Mesela patates kızartması yağı birkaç defa değerlendirilebilir. Fakat balık pişirdiyseniz bu yağı ancak bir kere daha, yine bir deniz ürününde kullanmanızı tavsiye ederiz.
- Atık yağları illaki herhangi bir pişirme işleminde tekrar değerlendirmek zorunda değilsiniz. Aynı zamanda bu yağdan sabun da yapabilirsiniz.
Yağı Doğru Bir Biçimde Atmak
Fotoğraf: Kampus Production
Baktınız ki bu yağı yeniden kullanamıyorsunuz, o zaman yapabileceğiniz en iyi şey yağı düzgün bir biçimde ayrıştırıp öyle atmak. Bu noktada yapabileceğiniz şeylerden ilki, yağı önce buzlukta dondurup sonra atmak. Diğer seçenek ise yağı plastik kaplara koyarak atmayı tercih etmek. Yalnız sırf bu işlem için sürekli plastik kap tüketmenin de çevreye kendine has bir zararı var. O yüzden kap aracılığıyla yağı atmak istiyorsanız, bitmiş fıstık ezmesi, çikolata ya da kahve kaplarını kullanmanızı tavsiye ederiz. Aynı zamanda bu kap tamamen yağ ile dolmadan da atmamaya özen gösterin. Böylesi bir durumda farklı yağların birbirine karışmasının hiçbir sakıncası yok.
Atık Yağlar Nereye Teslim Edilir?
Peki bu plastik kapları ağzına kadar doldurduktan sonra ne yapacağız? İlk iş olarak ALO 181’i arayacağız. ALO 181 Çevre, İklim Değişikliği ve Şehircilik Bakanlığı’nın çağrı merkezinin numarası. Buradan yaşadığınız şehirde atık yağları toplayan kurumlar ve belediye kuruluşlarına kolaylıkla ulaşabilirsiniz. Bu firmalar ve kuruluşlardan bazıları atık yağları gelip evden alırken, bazıları da yağı sizin getirmenizi bekliyor. Seçiminizi yaptıktan sonra atık yağlar ne yapılmalı sorusunu bir daha kendinize dert etmenize gerek kalmayacak!
Kapak Fotoğrafı: Pixabay
