Güncelleme Tarihi: 2 Ekim 2021
Geçtiğimiz günlerde İskoçya Parlamentosunun aldığı karara göre kadın hijyenik ped ve tampon ürünleri ücretsiz hale getirildi. İlk olarak 2018 yılında okul ve üniversitelerde ücretsiz ped ürünleri sağlamaya başlayan İskoçya, kararın ülke geneline yayılması ile bu yönde harekete geçen ilk ülke oldu. Yıllık 32 milyon dolar maliyeti olacağı tahmin edilen uygulama ile belediyeler aracılığıyla eczane, spor tesisleri gibi halka açık tüm sosyal alanlarda ihtiyaç sahipleri ücretsiz bir şekilde bu ürünlere ulaşabilecek.
Yürürlüğe konulan yasa, ürünlerin ücretsiz ulaşılabilmesi için kampanya yürüten İşçi Partisi milletvekili Monica Lennon tarafından 2017 yılında önerilmişti. Lennon, oylama öncesi yaptığı konuşmasında özellikle pandemi döneminde kişisel hijyenin öneminin altını çizerek birçok kadının regl ürünleri için ücret ödeyemediğini ve sağlıksız alternatiflere yönelmek zorunda kaldığını belirtti. Ayrıca Lennon, ürünlerin lüks tüketim ürünü olmadığını, temel ihtiyaç olduğunu ve hiçbir kadının yoksun kalmaması gerektiğini savunarak cinsiyet eşitliği adına önemli bir adım atıldığını hatırlattı.
Şubat ayında gerçekleşen tartışmalardan birinde parlamenter Alison Johnstone ise 2020 yılında tuvalet kağıdının bir ihtiyaç olarak görülürken pedlerin neden görülmediğini sorgulayarak ‘doğal bir vücut fonksiyonu olan regl dönemlerinin finansal güçlüğe sebep olması adil değil’ diyerek kampanyada önemli rol almıştı.
Regl Yoksulluğu
Regl yoksulluğu, düşük gelirli kadınların hijyenik ped ve tampon gibi temel ihtiyaç ürünlerini satın alamaması anlamına geliyor. İskoçya’da bu ürünlerin aylık tutarı ortalama 8 sterlin. Halihazırda eşit ücret alamayan veya çalışamayan milyonlarca kadın hayatları boyunca binlerce doları sadece bu ürünler için harcıyor.
Birleşik Krallık’ta Plan International adlı yardım kuruluşu tarafından yürütülen ve İskoçya’nın da dahil olduğu bir araştırmada 14-21 yaş arası genç kadınların yüzde 10’unun bu ürünlere erişiminin olmadığı ve yüzde 15’inin ise zorlukla ulaşabildiği ortaya konmuştu. Yüzde 19’u ise pahalı ücretler dolayısıyla elverişsiz alternatiflere yönelmek zorunda kaldığını belirtti. Bu sorun özellikle genç kızlarda regl dönemlerinde okula gidememeye bile yol açabiliyor.
Neler Yapılıyor?
Kadın organizasyonları ve dernekleri diğer ülkelerde de bu gibi uygulamaların yaygınlaşması için çalışmalar yapıyor. İngiltere de önemli bir adım atarak geçtiğimiz ocak ayında hijyen ürünlerini ortaokullarda ücretsiz ulaşılabilir hale getirdi.
Avrupa Birliği tarafından konulan ve tampon vergisi olarak adlandırılan kadın hijyen ürünlerindeki yüzde 5’lik vergi, yıllardır eleştirilen ve tartışılan bir konu. İngiltere AB’den ayrıldığı için en yakın zamanda bu vergiyi kaldırmayı planlıyor. Amerika’da birçok eyalette olduğu gibi, Kanada, Avustralya, Kolombiya, Hindistan, Kenya ve Lübnan gibi birçok ülkede de bu hijyen ürünlerinden alınan vergi tamamen kaldırıldı veya azaltıldı.
