Güncelleme Tarihi: 24 Ekim 2022
Türkiye’de yeni yeni anlaşılmaya başlanan ‘Ergoterapi hakkında ne kadar bilgiye sahibiz? Özel eğitime ihtiyaç duyan çocukların, anne ve babalarının da kafalarında karışıklığa neden olan, otizmli çocukların okulda ve evde yaşam kalitesini en yüksek seviyeye ulaştıran ‘Ergoterapi ile ilgili detaylardan bahsetmek istiyorum.
Amerika’da 1900lü yılların başında uygulanmaya başlanan Ergo Terapi (Occupational Therapy, OT) ülkemizde ilk 2009 yılında Hacettepe Üniversitesi’nde bölüm olarak açılmıştır. Buna göre ilk mezunlarını 2013 yılında vermiştir. Sonraki yıllarda duyu bütünleme uygulama sınıfları açılmıştır.
Ergoterapi Nedir?
Şimdi hayal edin! Büyük bir alan içerisinde kocaman bir top havuzu ve içine atlayan çocuklar…Yastıklardan dev bir dağ oluşturulmuş ve çocuklar o dağa koşup çarpıyorlar. Koca koca toplar üzerinde yuvarlanıyorlar ve zıplıyorlar. Bir yandan salıncaklarda sallanıyorlar, dönüyorlar. Trambolinlerde uçarcasına havalanıyorlar. Kaykay benzeri aletlerin üzerine karın üstü yatıp kendilerini itiyorlar, birbirleriyle yarışıyorlar. Biz size böyle bir dünya tasvir edince siz eğlence veya spor salonu hayal etmiş olabilirsiniz. Ancak, burası bir ‘Ergoterapi’ merkezinden başka bir yer değil. Bu odada çocuklar eğlenerek terapilerini gerçekleştiriyor.
Birçok otizm teşhisi konmuş çocuk kalem ya da makas tutmada zorlanır, boyama ve çizimlerde sıkıntı yaşar. Merdiven inip çıkmada zorlanma gibi ince motor, denge problemleri gibi kaba motor becerilerinde sıkıntı yaşar..Bunun yanı sıra yüksek seslere karşı aşırı hassasiyet, sürekli hareket etme, zıplama, üzüldüğünde kendi kendini sakinleştirememe gibi duyusal işletme bozukluğu da sıkça görülür..
Ergoterapistler Ne Yapar?
Özel eğitim uzmanlarının hedeflediği “ bağımsız birey olma” yani çocukların en yüksek potansiyellerine ulaşmasını sağlamak adına ergoterapistlerin de önemli rolleri bulunmaktadır.Çocuklarımızın her zaman yanında olan ergoterapistlerin görevi ise, çocukların bilişsel, fiziksel, sosyal ve motor becerilerinin geliştirmelerinde yardımcı olmaktır. Otizmli çocuklarda oyun oynama becerilerinin, kişisel bakım ve duyusal sorunların yönetilmesine yardımcı olur. Kısacası, ergoterapinin amacı otizmli çocukların okulda ve evde yaşam kalitesini en yüksek seviyeye ulaştırmaktır.
Çocuğunuzun Ergo Terapi’ye ihtiyacı olduğunu nasıl anlarsınız?
-Çocuğunuzun gelişiminde gecikmeler gözlemliyorsanız; örneğin ince motor becerileri zayıf ise (ince motor becerileri, el ve bileklerimizdeki küçük kasları kullanarak hareket etme becerisidir)
-Kaba motor becerilerinde sorun yaşıyor ise (kaba motor becerisi kol, bacak ve diğer vücut parçalarımızı hareket ve koordine etmemize yardımcı olur. İnce motor kaslarımızın aksine, vücudumuzu kontrol etmemize yardımcı olan daha büyük kaslar içerirler. Özellikle denge sorunu yaşayabilirler)
-Oral motor becerilerinde sıkıntı yaşıyorsa (yüzü kontrol eden kasların güçsüz olması. Örneğin, çok salya akıyorsa veya pipetten içemiyorsa. Yemede oldukça seçiciyse, sadece belli dokudaki yiyecekleri yiyorsa)
-Sosyalleşmede sıkıntı yaşıyorsa,
-Öğrenme güçlüğü çekiyorsa,
-Oyun oynama becerileri zayıf ise (www.healthcare.utah.edu)
Otizm teşhisi almış çocukların yanı sıra, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, down sendromlu, veya serebral palsi teşhisli çocukların da yararlandığı bir terapidir. Özel eğitim uzmanlarının paralel olarak birlikte ilerlediği bir terapidir. Birlikte ilerlendiğinde, kısa sürede büyük yollar katedilir.
Milli Eğitim Bakanlığı’na Çok İş Düşüyor!
Yukarıdaki örneklere baktığınızda, bu belirtilerin çoğunda özel eğitim uzmanlarının devreye girdiğini söyleyebilirim. Bu yazıyı yazmaktaki amacım, ergo terapinin ve özel eğitim derslerinin paralel sürdürülmesinin önemini vurgulamak. Biliyorum, ücretler yüksek. Eğitim verdiğim çocukların anne/babalarına bunun vurgusunu yapıyorum. Ancak, birçoğu birilerinden birini (konuşma terapi, fizik tedavi, ergo terapi) elemek zorunda kalıyor. Amerika’da bazı devlet okulları ergo terapi odaları yaptı.( hillsborough county public school bunlardan biri) Özel eğitime ihtiyacı olsun veya olmasın, çocukların ders öncesi duyusal bütünleme odalarında zaman geçirmelerinin sonucu derslerinde oldukça pozitif bir geri dönüşüm sağlıyor. Buradan milli eğitim bakanımıza sesimi duyurmak istiyorum. Türkiye’deki devlet okullarında böyle odalar hazırlamak, eğitimde büyük bir devrim yapmak olacaktır.
