Güncelleme Tarihi: 24 Ekim 2021
Erken Cumhuriyet döneminin en önemli yazarlarından biri olan Halide Edip Adıvar’ın ölümsüz eseri Türk’ün Ateşle İmtihanı, Dilek Türker / Tiyatro Ayna tarafından sahneleniyor. Prömiyeri 30 Ekim’de İstanbul Cemal Reşit Rey Sahnesi’nde gerçekleştirilecek olan oyun, Hakan Altıner tarafından oyunlaştırıldı ve yönetildi.
Anılarına yazdığı önsözde “Anlatacaklarım basit şeylerdir…” diye başlayan Halide Edip Adıvar, yüzlerce sayfa boyunca, İzmir’in işgali ile başlayıp şehrin kurtuluşu ile arasına sığan dönemde, başta Mustafa Kemal Atatürk olmak üzere, onlarca insanın canları pahasına bu vatanı nasıl kurtardıklarını, yalın ve tarafsız bir dille anlatıyor.
Biz de Dilek Türker’e heyecanla beklediğimiz oyuna dair detayları sorduk…
Bihter Ayyıldız : İsmi dahi bizi heyecanlandıran oyundan bahseder misiniz?
Dilek Türker : Tiyatro Ayna / Dilek Türker olarak projelendirdiğimiz “Cumhuriyetimizin Aydın/ Aydınlık Kadınları’’ projemizin ilkini, Nezihe Araz’ın LATİFE adlı oyunuyla yapmış, Türkiye’de ve dünyanın çeşitli ülkelerinde yüzlerce defa oynanan bu oyunumuzu, bir başka ölümsüz aydınımızın, Türkan Saylan’ın yaşamını anlatan TÜRKAN adlı oyunumuzla sürdürmüştük.
2021/2022 tiyatro sezonunda, bu kıymetli projenin üçüncü oyunu olarak Halide Edip Adıvar’ın Kurtuluş Savaşı anılarını içeren TÜRKÜN ATEŞLE İMTİHANI’nı sahneliyoruz.
Bihter Ayyıldız : Bu heyecanlı projede kimler var?
Dilek Türker : Söz konusu iki oyunda da birlikte çalıştığımız Hakan Altıner, bu oyunumuzun sahneye uyarlanmasını yaptı ve diğer oyunlarımızda olduğu gibi oyunun yönetmenliğini yapıyor.
Benim Halide’nin anılarını yazdığı yaşlılığını ve gençliğini canlandıracağım iki kişilik oyunda; bana Mustafa Kemal’den Adnan Adıvar ve İsmet Paşa’ya kadar uzanan farklı kişileri hayata geçirecek olan Tayfun Yılmaz eşlik ediyor.
Bihter Ayyıldız : Siz böyle projeleri hep özel yazdırmayı tercih ediyorsunuz. Bu oyun için de aynı şey geçerli mi?
Dilek Türker : Hayır. Bu oyun benim için yazılmadı. Bu çok başarılı bir uyarlama oldu. Tabii 350 sayfalık bir romanın 33 sayfaya indirilip oyunlaştırılması hiç de kolay olmadı. Bir destandır Türk’ün Ateşle İmtihanı… Üstelik her günü her saati hatta her dakikası gerçek olan bir destan… Biz bu destanı; tiyatronun kendine özgü, alçak gönüllü ama büyülü diliyle anlatmak için sahneye taşıdık.
Bihter Ayyıldız : Oyunlarınızı hep gençlere ithaf ediyorsunuz. Neden?
Dilek Türker : Günümüzün gençlerine güvenim sonsuz da ondan. Kurtuluş Savaşı’nın kahramanlarının da bu pırıl pırıl gençliğe yol göstermesini amaçlıyorum. Türkiye’nin bugün içinde bulunduğu durumu, Kurtuluş Savaşı’na benzetiyorum. Atatürk, İsmet İnönü, Fevzi Çakmak, Kazım Karabekir ve birçokları hakkında yıllardır izansız yakıştırmalar yapıldı. Toplumun ruh sağlığı bozuldu. Bugün belki fiili bir işgal yok ama çok daha tehlikelisiyle karşı karşıyayız. Kimsenin umutlarımızı esir almasına asla izin vermeyeceğiz.
Dilek Türker, Namıdiğer ‘Soytariçe’
1964 yılında İstanbul Şehir Tiyatrosu’nda kariyerine başlayan ve 1999 yılında Devlet Sanatçısı unvanı alan Dilek Türker, 50 yılı aşkın tiyatro hayatına Türkiye ve dünya çapında elde ettiği sayısız başarıyı sığdırmıştır.
1977 yılına kadar çalıştığı İstanbul Şehir Tiyatrosunda iki defa en iyi oyuncu seçilen Dilek Türker, 1978 yılında yaşamak üzere gittiği Almanya’daki Goethe Enstitüsü’nden mezun olmuştur.
Gurbette yaşayan Türklerin dramını anlatan Sevdican oyununu Türkçe ve Almanca olmak üzere, birçok Avrupa ülkesinde oynayan sanatçı, 24 yaşında Türkiye’ye dönerek Tiyatro Ayna’yı kurmuş ve Türkiye’de tiyatro açan ilk kadın olarak tarihe geçmiştir.
Dilek Türker / Tiyatro Ayna olarak her zaman Türk yazarlara özgün projeler yazdırıp sahneleyerek Türk Tiyatrosu’na çok değerli eserler kazandırmıştır.
Dilek Türker / Tiyatro Ayna için yazılan oyunlar arasında Aziz Nesin’in yazdığı 1990 tarihli Bir Zamanlar Memleketin Birinde , Rekin Teksoy’un yazdığı 1990 tarihli Rosa Luksemburg, Nezihe Araz’ın yazdığı 1997 tarihli Nakşıdil Sultan ve yine Nezihe Araz’ın yazdığı 2011 tarihli Mustafa Kemal ile Bin Gün-Latife , Ataol Behramoğlu’nun yazdığı 2002 tarihli Mutlu Ol Nazım ve Melisa Gürpınar’ın yazdığı 2005 tarihli Zaman Adında Bir Kadın oyunlarını sayabiliriz.
2011 yılında verilen 15. Afife Tiyatro Ödülleri‘nde Nisa Serezli Aşkıner Özel Ödülü’nü kazanan Dilek Türker’in Ragıp Ertuğrul tarafından kaleme alınan ”Soytariçe’‘ isimli biyografik romanında, hayatını tiyatroya adadığını görmek ve ödediği bedellere rağmen bundan vazgeçmeyerek Türkiye’de tiyatro yolu ile Cumhuriyet’in değerlerini savunmanın en büyük misyonu olduğunu görmek mümkün.
“Anlatacaklarım Basit Şeylerdir”
İstiklal Savaşı döneminde ülkemizin nasıl bir haleti ruhiye içinde olduğunu eserlerine son derece başarılı ve objektif bir şekilde aktaran usta yazar Halide Edip Adıvar, anılarındaki önsöze şu cümleyle başlıyordu: ”Anlatacaklarım basit şeylerdir…”
600 yıllık bir imparatorluğun yıkılışını ve bir milletin küllerinden yeniden doğuşunu yüzlerce sayfaya sığdıramayan Halide Edip Adıvar, bu sözüyle aslında Türk milletinin geçtiği ateş çemberini özetliyor.
Türk’ün Ateşle İmtihanı Tiyatro Oyunu
Halide Edip Adıvar’ın İstiklal Savaşı dönemindeki anılarına ışık tutan eser, İzmir’in işgali ile başlayıp kurtuluşu ile arasına sığan dönemde; başta Mustafa Kemal Atatürk olmak üzere, onlarca insanın canları pahasına bu vatanı nasıl kurtardıklarını aktarıyor.
Bugün yaşadığımız toprakların üzerindeki emeği net ve kesin bir dille gördüğümüz eser, Mustafa Kemal’den Adnan Adıvar’a, İsmet Paşa’dan Yakup Kadri’ye kadar uzanan farklı kişileri hayata getiriyor.
İstanbul’daki prömiyerin ardından Ankara’da da gösterim planlayan Dilek Türker/Tiyatro Ayna, tüm Cumhuriyet sevdalılarını gösterimlerine davet ediyor.
