Sarayları, müzeleri, hamamları, tarihi ibadethaneleri ve kalesiyle son yıllarda pek çok kişiyi cezbeden bir fikirdir Kars gezisi. Tarihi dokusu, insanları, kültürü ve sizi içine çeken atmosferiyle Kars’ın bu ilgiyi fazlasıyla hak ettiğini de söylemezsek ayıp olur. Öyle ki bu şehir, tarih boyunca pek çok medeniyetin hayallerini süslerken Cemal Süreya’nın dizelerinde ve Puşkin’in zihinde yerini almış. Belli ki pandemiden sonra da bu güzide şehrimiz, gezginlerin rotalarında da yer almaya devam edecek. Şimdi gelin sizlerle biraz Kars’ı tanıyalım.
Kısaca Kars Tarihi
Fotoğraf: Cumhuriyet Bayramı Kutlamaları, Kars (1930)
Kars, adını Kıpçaklar’ın bir boyu olan Karsaklar’dan alıyor. Aynı zamanda karsak, bir cins çöl tilkisinin adı. Bu sayede ülkemizdeki en eski Türkçe isme bu şehrimiz sahip olmuş oluyor. Kars, 1535 yılında Osmanlı topraklarına katılmış. Osmanlı – Rus Savaşında şehir, Rus ordularına karşı gösterdiği cansiperane direniş sebebiyle zafer madalyasına layık görülmüş. Bu şekilde Anadolu’da gazilik unvanı alan ilk şehrimiz olmuş. 1877’den 1918’e kadar 40 yılı aşkın Rus işgalinde kalan şehir, Kazım Karabekir’in yönetimindeki Türk ordusuyla yurda katılmış. Bu sebeple şehrin mimarisinde Rus, Osmanlı ve Ermeni etkisini fazlaca görmek mümkün.
Kars’a Nasıl Gidilir?
Tabii en az Kars kadar güzeldir Kars yolu. Ankara’dan kalkan tren; Kayseri, Sivas, Erzincan ve Erzurum’dan geçerek şehre varır. Bu masalsı yolculuk harika manzaralar ve hatıralar vadeder herkese. Bunun dışında Kars’a otobüs yolculuğunu ve dinlenme tesisi soğukluğunu romantik bulanlar için karayolu üzerinden, ‘’Beni öyle otobüs tren falan tutuyor. Hem biraz da üşengecim.’’ diyenler için de hava yolu üzerinden ulaşım imkanı mevcut. Hazır oralara kadar gitmişken çevre illeri de görmek isteyenler için kentten günün her saati otobüsler kalkıyor. Ani Harabeleri ve Sarıkamış’ a gitmek için araç bulmak oldukça kolayken belediyenin tahsis etmiş olduğu ücretsiz servis günün belli saatlerinde şehrin misafirlerini Çıldır Gölü’ne götürüp geri getiriyor. Şehirde her bütçeye uygun konaklama imkanı bulunuyor. Ayrıca şehrin merkezi ve ilçelerinde bulunan turizm belgeli tesislerin listesine Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın internet sitesinden ulaşabilirsiniz.
Kars Gezi Rehberi
Haliyle Kars’a gelmişken güzel bir gezi planına da ihtiyaç duyuyoruz. Doğal güzellikleri ve tarihi ile şehir, öyle hemen tüketilecek gibi değil. Görülecek yerler arasındaki mesafe de biraz uzun.
Evliya Camii
Eser, Ebul Hasan Harakani Camii olarak da biliniyor. İsmini Anadolu’ya ilk gelen evliyalardan biri olan Harakani’den alıyor. Tasavvuf büyüğü; bu yer için ‘’Her kim bu dergaha gelirse ekmeğini veriniz, inancını sormayınız.’’ demiş. Sanırım bu, şehrin kültürüne de fazlasıyla ışık tutuyor.
Havariler Kilisesi (Kümbet Camii)
Kars Kalesi’nin eteklerinde yer alan Havariler Kilisesi şehirdeki Ermeni kiliselerinden birisi olup Bagratlı Krallığı döneminde Kral Abbas tarafından M.S. 932-937 yılları arasında yaptırılmış.
Fethiye Camii
19. yüzyıl sonlarında Ruslar tarafından Baltık mimari üslubunun harika bir örneği olarak inşa edilen kilise, cumhuriyetin ilk yıllarından sonra kapalı spor salonu olarak kullanılmış ve ardından 1985 yılında ise camiye çevrilmiş.
Ani Ören Yeri
Ani; merkeze 42 km uzaklıkta, Türkiye-Ermenistan sınırı üzerinde bulunan ve binlerce yıl boyunca farklı medeniyetlere ev sahipliği yapmış olan dünya tarihin en önemli hazinelerinden biri.
Kars’a Gitmeden Önce Bilmeniz Gerekenler
Kars’a geldiğinizde her şeyden önce kaleye çıkarak şehrin göz dolduran manzarasına şahit olmanızı öneririm. Arkeoloji ve Etnografya Müzesi ve Kafkas Cephesi Harp Müzesi şehrin tarihini öğrenmek için oldukça doyurucu yerler. Şehre 55 km. uzaklıkta bulunan Sarıkamış da elbet görülmeye değer. Her yıl ocak ayının ilk haftası Sarıkamış Şehitlerini Anma Programı düzenleniyor ve Sarıkamış’ta donarak şehit olan 90.000 askerimizin aziz hatırası yad ediliyor. Kış sporları için de önemli bir merkez olan Sarıkamış’a gitmişken Katerina Av Köşkü’nü de görmenizi tavsiye ederim. Şehir, Kuyucak Kuş Gölü ve Çıldır Gölü gibi muhteşem doğa manzaraları da sunuyor ve Kars’ta gezilecek yerler bitmiyor.
BONUS:
Kars’da çekilen, Reha Erdem’in ‘’Kosmos’’ ve Murat Saraçoğlu’nun ‘’Deli Deli Olma’’ filmleri de görülmeye değer.
