Birleştirici ve barışçıl bir tavırla her yıl 29 Nisan’da kutlanan Dünya Dans Günü, sanatın evrensel dokusunu bizlere bir kez daha hatırlatıyor. Siyasi, coğrafi ya da kültürel hiçbir ayrım gözetmeksizin insanları bir araya getiren dans olgusu, en mühimi de ortak bir dil sunuyor. Hele ki etnik değerlerin günden güne kaybolmaya başladığı bir dünyada yerli dansların cazibesine, müziklerine ve folklorik özelliklerine kapılacağımız kısa bir gezintiye çıkalım diyoruz. Gelin, şimdi unutulmaya yüz tutmuş ancak üzerlerindeki ilgiyi hala kaybetmemiş olan dünyanın çeşitli yörelerindeki etnik danslar nelermiş, birlikte bakalım.
Kolombiya’dan Doğan Flörtöz Bir Dans: Kumbiya
Fotoğraf: Marlon Schmeiski
Kolombiya’nın yerel dansı olan Kumbiya’nın, ilk olarak kadın ve erkek arasındaki kurlaşma anlarından çıktığı tahmin ediliyor. İlerleyen dönemlerde işin içine Afrika ile Avrupa enstrümanları ve melodileri girince daha geliştiğini söyleyebiliriz. Kumbiya yapan bir çifti izlediğinizde romantizmi yaşamamanız mümkün değil! Dans figürleri adeta karşı cinsi etkilemek üzere kurulmuş ve içinde şehveti barındırıyor. Bu dans türü kesinlikle Karayip Kıyıları ile özdeşleşiyor.
Fildişi Sahili Cumhuriyeti’ne Özgü Maskeli Dans: Zaouli
Fotoğraf: universaltongue.com
Fildişi Cumhuriyeti’nde bulunan Guro insanlarına özgü Maskeli Zaouli dansının ismini, Djela’nın güzel mi güzel kızı Zaouli’den aldığı söyleniyor. Dansın en karakteristik özelliklerinden biri oldukça hızlı yapılan ayak hareketleri. Davul ve üflemeli çalgılardan gelen ritim ile hayat bulan Zaouli dansında birbirinden ilginç maskeler ayrıca dikkat çekiyor. Bu dans türünün kökenine indiğimizde gece tarladan dönen kişilerin ay ışığı eşliğinde dans ettiğini ve bu yolla sosyalleştiğini görüyoruz.
Rio Karnavalı’nın Eğlenceli Yüzü: Frevo
Fotoğraf: Joost Crop
Brezilya topraklarına ait olan ve Rio Karnavalı ile de anılan Frevo dansı; oldukça hareketli, ritmi yüksek ve tempolu bir dans türü. Karnavalın enerjisini yukarıya çıkarmada etkin rol oynayan Frevo’ya kapılmamak elde değil. Zaten kelime olarak da “kaynamak” anlamına geliyor. Esasında bu dans türü, güçlü niteliği ile savaşçı bir ruh taşıyor. Danstaki hızlı ve sert vuruş stili, karnavallarda hayat bulan ordu bandolarının birbirleri ile çekişmeleri sırasında ortaya çıkmış.
Maasai Kabilesine Eş Seçtiren Dans: Adumu
Fotoğraf: Randy Fath
Kenya stepleri ile Kuzey Tanzanya Bölgesi’nde hayatlarını idame ettiren Maasai Kabilesine ait olan Adumu dansı da ilginç etnik danslar arasında. Tören eşliğinde yapılan Adumu dansı; en yükseğe en estetik şekilde zıplamayı başarabilmeyi kapsıyor. Örneğin bu kabilede usta bir savaşçı olmak için Eunoto adında bir tören düzenleniyor. 10 gün süren bu törene katılan gençler, yeterli bir performans sergileyebilirlerse eş seçimi yapabiliyorlar.
Tahiti’nin Geleneksel Dansı: Ote’a
Fotoğraf: kated.com
Tahiti’yi ifade eden bir dans olan Ote’a, hem egzotik öğeler taşıyan hem yerel kıyafetleri yansıtan hem de canlı perküsyon şovları ile öne çıkan eğlenceli bir etnik dans türü. Bu dansta daha çok kalça figürleri konuşuyor diyebiliriz. Kalçaların sürekli hareket halinde olduğu Ote’a dansında esasında günlük hayat akışındaki hikayeler, yeniden betimlenmeye çalışılıyor.
Kamerun’un Göz Dolduran Festivali ve Etnik Dansı: Nyang Nyang
Kamerun her durumda dikkat ve ilgi çeken bir ülke diyebiliriz. Bu coğrafya, etnik danslar anlamında da oldukça zengin. Kamerun’un batısında bulunan Bamileke adındaki etnik gruba ait insanlar, Nyang Nyang adında iki yılda bir olacak şekilde bir dans festivali düzenliyorlar. Nyang Nyang Festivali geleneksel kıyafetler ve maskelar eşliğinde gerçekleşiyor.
Ukraynalıları Bol Bol Zıplatan Dans: Hopak
Fotoğraf: Kejamy
Ukraynaca “Hopaty” kelimesinden türeyen ve “zıplama” anlamına gelen Hopak dansı, özellikle 16. yüzyıldan bu yana yaşatılıyor. Hopak, Rus ve Ukrayna halkının coşku ve neşe içinde zıplamasını gerektiriyor. Bu etnik dans türü, askeri topluluklarda da sergileniyor ve başarılı olan askerler birtakım yüksek sıçrayışlarda bulunarak adeta savaş sahnelerini canlandırıyor. Hopak; geleneksel kıyafetler eşliğinde kadınların da katıldığı bir dans türü olarak öne çıkıyor.
Hindistan’ın Adeta Tiyatro Sahnesini Andıran Dansı: Kathakali
Fotoğraf: tripcompanion.com
Hindistan’ın Kochi’deki Kerale Eyaleti’nde izleme fırsatı bulabileceğiniz Kathakali dansı, bu dansın kahramanları olan Pacha ve Minukku hikâyelerini anlatıyor. Bu dansın içinde oyunculuk ve bol miktarda makyaj sunumları var. Vurmalı çalgıların ritmi eşliğinde gerçekleştirilen Kathakali dansında korku, aşk, şaşkınlık, hüzün, öfke gibi yüz ifadeleri çok önemli. Tam 9 yüz ifadesinin başarıyla role döküldüğü sahneler, gerçekten etkileyici izler taşıyor. İlginç bir detay var ki o da 17. yüzyıla ait. O dönemlerde Kathakali dansı, mum sönene kadar gece boyunca sürermiş. Günümüzde elbette bir buçuk saat kadar süren bir versiyonu yapılıyor.
