Amanos Dağlarının Mucizesi: Zahter

Güncelleme Tarihi: 18 Ağustos 2023

Dağ kekiği adıyla da bilinen zahter, Amanos dağlarının eteklerinde yetişir. Ana vatanı Doğu Akdeniz ve Karadeniz olan bitki bizde özellikle Hatay, Mersin, Mardin ve Gaziantep’te kullanılır. Enfes kokusu ve aromasıyla tadanların gönlünü çalmayı başaran dağ kekiği, mutfak kültürüne dahil olarak zaman içinde her haliyle sofraları süsleyen yıldız bir parçaya dönüşür. Anadolu’da ot halinde kurutularak kullanılmasının yanında kahvaltılık malzemelerde ve diğer bazı yemeklerde toz haliyle de kullanılır. Yaz ve kış aylarında yetişen iki farklı çeşidi olan zahter, çiçek açtığı dönemlerdeki göz alıcı güzelliğiyle de gönülleri fetheder.

Zahter Nasıl Kurutulur?

Zahter otunun parçalarını tek tek aralarında boşluk kalacak şekilde bir tepsiye dizin. Bu tepsiyi, zahterlerin üstünün tozlanmaması için ince bir bezle örterek bolca güneş alan bir yere koyun. Birkaç gün içinde otun kuruduğunu ve onu elinizle ovuşturduğunuzda ufalanarak döküldüğünü göreceksiniz. Bu ufalanan parçaları bir kavanoz içinde muhafaza edebilirsiniz.

Zahter Nerelerde Kullanılır?

Zahter, yaygın olarak yemekler içinde kullanılmasının yanında bazı kahvaltılık ürünlerde, piyazda kullanılır ve aynı zamanda çay olarak tüketildiği de görülür.

Zahter Çayı

Zahter çayı, bitkinin süzgece konularak üstüne sıcak su ilave edilmesiyle içilir. Burada dikkat edilmesi gereken nokta otun kaynatılmaması gerektiğidir.

Kahvaltılık Zahter

Çekilmiş nohut ve zahterin zeytinyağı ile karıştırılması ve içine bazı diğer baharatların eklenmesi sonucunda meydana gelen kahvaltılık, özellikle Doğu bölgelerinde yaygın olarak tüketilir. Nohutun yanı sıra bu ürünün ana malzemesi olarak leblebi, kavrulmuş menengiç, kavrulmuş karpuz ve kavun çekirdeği veya haşlanmış buğdayın da kullanıldığı görülür.

Mardin’de sıklıkla yapıldığı bilinen “mınekiş” isimli hamurlu atıştırmalığa da asıl lezzetini veren zahterdir. Bu ürün genellikle yanında çay ile servis edilir.

Piyaz

Soğan, sarımsak, zahter, domates, maydanoz, biber salçası, tuz ve nar pekmezi bir araya geldiğinde ortaya enfes bir öğün çıkar. İyice doğranan soğan, sarımsak ve maydanoz kap içindeki zahterin üzerine konulur. Biber salçası, nar pekmezi ile karıştırılarak kabın içine ilave edilir ve karıştırılır. Son olarak bu karışım üzerinde zeytinyağı ve tuz gezdirilerek tarif tamamlanır.

Bazı yörelerde zahterden; zahter macunu, zahter çayı, zahter yağı ve zahter kremi üretildiği de bilinir.

Zahterin Faydaları Nelerdir?

Mutfağımızda yaygın olarak kullanılan zahterin; böbrekleri koruduğu, hazmı kolaylaştırdığı, bağışıklık sistemini güçlendirdiği, bağırsak sağlığını korumada etkili olduğu ve vücuttaki toksinleri atmaya yardımcı olarak karaciğer yağlanmasını önlediği bilinir.

Uluslararası Zahter Günü!

Her yılın 23 Eylül günü, “Uluslararası Zahter Günü” olarak kutlanmakta. Orta Doğu baharatı olarak bilinen ve buradan diğer ülkelere yayılan zahter, keskin lezzeti ve faydaları sayesinde dikkatleri üzerine çekmeye devam ediyor.

Bazı mecralarda yaklaşan Zahter Günü için, en sevdiğiniz zahterli yiyeceği diğer insanlarla paylaşabileceğiniz alanlar da oluşturuluyor. Bu etkinlik yeni dostlar edinmek için iyi bir fırsat olabilir!