Hibrit araçlar artık endüstri standardı haline geldi. Bugün hibrit sistemleri her yerde görüyoruz ve duyuyoruz. Tam elektrikliye geçiş sürecinin bel kemiğini oluşturan hibrit sistemleri 4 farklı türüyle öğrenecek, aynı zamanda dünyanın ilk seri üretim hibrit otomobiliyle ilgili de bazı ilginç keşiflerde bulunacaksınız. Kemerlerinizi bağladıysanız başlayalım!
Toyota Prius’un Önemi: En Büyük Dönüm Noktası
Eğer merak edenleriniz varsa dünyanın ilk seri üretim hibrit otomobili Toyota Prius. 1992’de çalışmalara başlayan Toyota, Prius’un ilk neslini 1999 yılında Amerika pazarında satışa sundu. Prius, bugün kullanılan tüm bu hibrit sistemlerin atasına sahipti ve o döneme kadar seri üretim bir hibrit otomobil satın almanıza imkan yoktu. İlk nesil Prius, sadece 1.7 kWsa’lik bir bataryaya sahipti. 1.5L hacmindeki motorla gelen ilk nesil Prius’un ardından tam 5 nesil geçti. Peki şimdi hangi hibrit türlerini kullanıyoruz? Gelin öğrenelim.
Hafif Hibrit Sistemler (Mild Hybrid, MHEV)
Eğer şu an içten yanmalı bir motorlu araca sahipseniz ve bu aracı size hibrit olarak sattılar ise yüksek ihtimalle bu sistemi kullanıyorsunuz. Hafif hibrit sistemler aracı fişe takmayı gerektirmez. 48V elektrik sistemi ile desteklenir ve içten yanmalı motora ihtiyaç duyulduğu zamanlarda ufak destekler sağlayarak yakıt tüketiminin azaltılmasına yardımcı olur. Bu sistemi kullanan araçlar sadece elektrik motoruyla yol alamazlar. Burada elektrikli motor, içten yanmalı motorun yardımcısı gibi düşünebilir.
Tam Hibrit Sistemler (HEV)
Hibrit sistemler arasında asıl verimliliğin ortaya çıkmaya başladığı sistemler genelde tam hibritlerden oluşuyor. Tam hibrit sistemleri kullanan araçlar hem elektrik motorunu tek başına kullanıp yol alabilir hem de içten yanmalı motoru kullanabilir. Yani otomobil neye ihtiyaç duyuyorsa ondan güç alabilir. Günümüz tam hibrit sistemleri genelde artık şehir içi araç kullanımının yüzde 80’ninin elektrik motoruyla yürütebilecek kadar iyi çalışıyorlar. Yani bugün bir tam hibrit sistemine sahip aracınız varsa eğer İstanbul gibi ortalama trafik hızının 30 km/sa olduğu bir şehirde içten yanmalı motoru çok az kullanarak veya hiç kullanmayarak yolculuk edebilirsiniz. Bu sistem açık ara hibrit sistemler arasında benim favorim olan!
Şarj Edilebilir Hibrit Sistemler (PHEV)
Yukarıda okumuş olduğunuz tam hibrit sistemin tüm avantajlarını barındıran, ancak çok daha uzun bir elektrik menziline sahip olan sistemler eğer bir de şarj edilebiliyorlarsa bunlara şarj edilebilir hibrit diyoruz. Bu hibrit sistemi kullanan modeller, tek başına elektrik motoruyla 100 km’den fazla yol gidebilirler. Uzun yolculuklarda veya ekstra güç istenen durumlarda ise içten yanmalı motor devreye girer. PHEV sistemlerin en büyük artısı şehir içinde sıfır emisyon sunarken uzun yolda da sürücüyü rahat ettirmeleri.
Menzil Artırıcı Hibrit Sistemler (REEV)
Bu hibrit sistemlerin çalışma biçimi oldukça zihni sinir sayılır. Bu sistem içerisinde yine her hibrit sistemde olduğu gibi bir içten yanmalı motor bulunuyor. Ancak bu motor ihtiyaç olmadığı zamanlarda hiçbir zaman devreye girmiyor. Yakıtla çalışan motorun amacı, tekerlere güç iletmek değil, tekerlere güç iletmesi gereken elektrik motorlarını besleyen bataryayı şarj etmek. Bu sistem içerisinde motor, elektrik motorlarını besleyen ufak boyutlu bir batarya sahip. Yani aslında içten yanmalı motorun amacı, bir jeneratör görevi görerek aracın elektrik motorunu kullanmasını desteklemek. Akıllıca değil mi?
Neden Hibrit Satın Almalıyım?
Eğer tam elektrikli araçlara karşı hala biraz ön yargınız varsa özellikle tam hibrit modeller ve menzil uzatıcı teknolojiler ön yargılarınızı epey kırabilir. Elektrik motorunun kuvvetli güç grafiği ve anlık tork eğrisi aynı zamanda oldukça verimli bir sürüş demek. Çünkü eğer büyük şehirlerde yaşıyorsanız genelde sürat ortalamanız 30 km/sa ya da biraz yukarısında oluyor.
Ayrıca hibrit sistemlerin yakıt tüketimini ciddi şekilde azaltabileceğini de biliyoruz. Bugün neredeyse 2.5 ton ağırlığındaki tam hibrit SUV modeller bu hibrit üniteleri sayesinde neredeyse 5.0 litre civarında tüketebiliyorlar. Üstelik turbo ünitelerden çok daha fazla güce ve torka sahip olma avantajıyla. Elektrikli araçlara geçiş konusunda kafanız hala karışık ama yine de elektrik motorlarının tadını çıkarmak istiyorsanız hibrit üniteli modellere göz atmanız gerek. Çünkü eğer bir hibrit üniteli araç satın alırsanız yüksek ihtimalle bir sonraki aracınız tamamen elektrikli bir model olacak!
