Kairos, Ümmühan Yörük ve Can Akgümüş’ün Zamanın Silüetleri: Kaybolan Yadigarların Geçici Zarafeti başlıklı düet sergisine ev sahipliği yapıyor. Gösteri 17 Mart 2024 tarihine kadar Barın Han’da görülebilir.
Her şeyden önce, son zamanlarda karşılaştığım en çarpıcı sergi deneyimini burada yaşadığımı itiraf etmeliyim. Bunun için pek çok etkenden bahsedilebilir; Çemberlitaş Sütunu’ndan sizi Ayasofya’ya vardıracak olan caddede yapılan kısa bir yürüyüş, hana girmek için bir yazıhanenin arka kapısından geçmek, sergi alanından çıkarken bir kapı arasından Emin Barın’ın kufi posterleriyle göz göze gelmek ve daha nicesi…
Fakat deneyimin doruk noktasını sergi alanında yaşıyorsunuz elbette. Can Akgümüş’ü takip ettiğim ilk günden beri işlerini, olanca çekiciliğiyle elegan bir biçimde ürkütücü buluyorum. Buradaki ürkütücülüğü Matthias Grünewald’ın sunak panosuna çizdiği Çarmıha Geriliş resmine benzetebilirim. Öyle ki hiç şüphesiz hastalar, İsa’nın acı içinde yukarı kıvrılan parmakları ve zayıf bedeninde hayata dair seçkin bir teselli buluyorlardı. Ümmühan Yörük’ün bende uyandırdığı intibayı ise dramatik bir biçimde ürkütücü olarak tanımlayabilirim sanıyorum. Bu iki tavrın yarattığı ambiyansı, sergi alanında dikilirken içinizde karıncalanan heyecana kulak vererek keşfedebilirsiniz.
Yıllar evvel Karaköy’deki balık pazarında Coşkun Aral ile tezgahlara bakarken iskelenin üzerine bir leylek konmuştu. Herkes hızlıca telefonlarına sarılıp bu anı ölümsüzleştirmeye çalışırken tezgahtar, eskiden ne kadar fazla leylek olduğundan bahsediyordu. O an için karşımdaki kanlı canlı hayvan, taşıdığı bütün imkanlarla bir an için ölüvermişti. Evet, orada gagasıyla kanatlarını temizliyordu. Fakat ona dair bütün anlatılar, bütün hisler herkes için çoktan geçmiş bir ana, bir hatıraya aitti. Bu leylek, pek çokları için bir tür mazide kalmışlıktan daha fazlası değildi.
Sergide Ümmühan Yörük’ün Sum of Cliffs başlıklı işiyle karşılaşıyoruz. Arkadan bakınca bir meleğin tek kanadını anımsatan bu figür yüzünü bize döndüğü zaman, verdiği pozla ölmüş izlenimi uyandıran büyükçe bir kuşa dönüşüyor. Fakat bana sorarsanız gayet canlı. Tıpkı sergide yer alan tüm o kumaşlar, lifler ve nostaljik kareler gibi… Ümmühan Yörük’ün The Dead Ones Inside Me başlıklı işi üzerine pencereden sızan ışık, günün farklı saatlerinde farklı kıvrımları var ediyor ve Fatih’de bir hanın içerisinde kendi hatıralarını bekleyen, zamandan koparılmış tüm bu silüetler oradalıklarıyla caka satıyorlar. Peki ya ölü bir leyleği bir parça yaşıyor ve yaşıyor olanı bir parça ölü gösteren şey ne?
Bu yönüyle Zamanın Silüetleri sergisi tersine bir Schrödinger’in Kedisi deneyini anımsatıyor. Bakmadığımız zaman artık ölü yada diri olma durumlarından birine tam anlamıyla sahip olan şeyler, baktığımız zamanlarda bu iki frekansı tek bir düzlemde üzerinde taşımaya devam ediyorlar. Bu ‘bakışın’’ taşıyıcısı biz insanlar da kaybolan yadigarların kendi ömrümüz ile sınırlı geçiciliklerini ve mutlaka zarafetlerini zihnimizde taşımaya devam ediyoruz.
Ümmühan Yörük Kimdir?
Ümmühan Yörük, Hacettepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Resim Bölümü’nden 2012 senesinde mezun oldu. Daha sonra 2017 senesinde Gazi Üniversitesi Resim Bölümü’nden mezun olduktan sonra aynı yıl Hacettepe Üniversitesi Resim Bölümü’nde Sanatta Yeterlik programına başladı. Pek çok kişisel sergi açan ve karma sergide yer alan sanatçı, ODTÜ Müzik ve Görsel Sanatlar Bölümü’nde öğretim görevlisi olarak çalışıyor.
Can Akgümüş Kimdir?
Can Akgümüş, Selçuk Üniversitesi İktisadi Bilimler Fakültesi’nde İktisat üzerine lisans eğitimi gördü. Sanat üretiminde malzeme olarak fotoğrafı, görünen gerçekliği kayıt altına alması ve bunun bellek, tarih ve toplum ile olan ilişkileri üzerinden yeniden üretilmesi ile oluşan döngünün bir saptaması olarak kullanıyor. 2013 yılında katıldığı 3. Uluslararası Bursa Fotofest Dummy yarışmasında birincilik derecesi alan Akgümüş’ün ilk fotoğraf kitabı Öteki Bosna basılmaya hak kazandı. İlk solo sergisi Yutulmuş, 2016 yılında İstanbul’da Artnivo Project Space’de açıldı. Üretim hayatına Ankara ve İstanbul’da devam ediyor.
Sergiye Nasıl Giderim?
Sergi; Çemberlitaş, Fatih’de bulunan Barın Han’da gösteriliyor. Sergi alanı Çemberlitaş tramvay durağına iki dakikalık yürüme mesafesinde yer alıyor. Salıdan cumartesiye kadar açık olan sergiyi 10.00-18.00 saatleri arasında ziyaret edebilirsiniz.
Kapak Fotoğrafı: Black Swan Series Ⅲ, Can Akgümüş
