80’lerin Rock dalgasından sonra tüm dünyayı etkisine alan Rap müzik türü, uzun yıllardan beri sessiz toplumların sesi, alt kültürün çığlıkları oldu ve olmaya devam ediyor. ABD’den başlayıp tüm dünyaya yayılan bu müzik türü, günümüzde neredeyse tüm popüler müzik türlerinde kendine yer buluyor. Peki, tüm bu hikayenin nasıl başladığını biliyor musunuz? Rap müzik tarihi ve Rap tarihi hakkında az bilinenler ile karşınızdayız.
Rap Müzik Nasıl Ortaya Çıktı?
MC olarak adlandırılan Rap sanatçıları, aslında başlangıçta DJ’ler idi. Farklı müzikleri harmanlayarak, kendi özgün yorumlarını katarak sözlü müzikte yeni bir akım yakalamaya çalışan DJ’ler, bilerek veya bilmeyerek Rap kavramının ortaya çıkmasını sağladı. Başlangıçta disko müziklerinin esprili ve sözlü yorumu olarak benimsenen Rap, kısa sürede kitleler tarafından sevildi. Tarihin en etkili müzik türlerinden biri olan Rap için milat olarak DJ Kool Herc’in kardeşinin doğum günü için hazırladığı kayıtlar kabul ediliyor
Zaman geçtikçe DJ’lerden ayrı olarak kendine bir müzik türü kimliği kazanmaya başlayan Rap, 1980’lere gelindiğinde artık radikal bir tarz ile karşımıza çıktı. Aynı caz gibi ABD’de gettolarda yaşayan siyahilerin hür sesi olarak popülarite kazanan Rap müzik, ismini bu dönemde aldı.
İngilizce kullanımıyla Rap veya Rapping, etimolojik açıdan birçok anlama sahip olsa da genel olarak vurmak ve saldırmak anlamına geliyor. Rap müzikte sözlerin hızlı bir şekilde, ritmik ve tekrarlı bir ses eşliğinde söylendiği göz önüne alındığında bu ismi almasındaki neden görülebiliyor.
Rap Müzik Nasıl Popüler Hale Geldi?
Rap ve ABD, birbiriyle öylesine bağlı ki günümüzde bu müzik türü Amerikan kültürünün değişmez parçalarından biri durumunda. Tabii ki Hollywood ve devasa eğlence sektörü kontrolü sayesinde ABD kültüründe ortaya çıkan her akım, zaman içerisinde diğer ülkelerde de kendine yer buluyor. Ancak Rap müziğin tüm dünyada böylesine büyük yankı bulmasının arkasındaki asıl neden, güçlü Amerikan kültürü değil.
Rap ve Hip Hop’ın gettolarda yaşayan siyahilerin müziği olduğundan daha önce bahsetmiştik. Klasik pop müziğin aksine hayatı daha gerçekçi bir şekilde ele alan Rap şarkıları, gettoların başlıca sorunları arasında gelen ırkçılık, yoksulluk ve suç gibi konulara odaklanıyor. Böylesine güçlü bir alt metne sahip olan müzik türü, dünyanın her yanındaki yoksullar tarafından benimseniyor. Bunun en büyük örneklerini 1980’lerin ortalarına doğru ülkelerinde yoksulluk ve suç batağına saplanan Almanya’daki göçmen Türklerde ve Fransa’daki azınlık Afrika halklarında görebiliyoruz.
Rap müzik, konularını çoğunlukla Amerika’da siyahilerin karşı karşıya kaldığı ırkçılık ve polis şiddetinden alıyor. Rap müzikle kitlesini genişleten Afro Amerikalı sanatçılar sayesinde daha önce görmezden gelinen bu konular görünürlüğünü arttırıyor, çok geçmeden Amerika seçimlerinde müziğin etkilerinin siyasete kadar uzandığı anlaşılıyor.
İlk Rap Müzik Şarkıcıları
1979 yılında listelere üst sıradan girmeyi başaran Sugarhill Gang şarkısı Rapper’s Delight, Rap müziğin tarihi için ilk büyük başarılardan biri olarak görülüyor. Rap müziğin günümüzdeki halini almasında mihenk taşı görevini üstlenen birçok sanatçı bulunuyor.
Grandmaster Flash and Furious Five
Döneminin en güçlü Hip Hop gruplarından olarak görülen Grandmaster Flash and the Furious Five, Sugarhill Gang’in başarısı sonrasında müzik dünyasında kendine yer bulan ve Rap kültürünü kitlelere tanıtan gruplardan biri olarak görülüyor. Hip Hop, funk ve elektro tarzlarını birleştirerek ortaya bir füzyon çıkaran grubun The Message parçası, bugün bile en başarılı Rap şarkıları arasında kabul ediliyor.
Kurtis Blow
1959 yılında doğan ABD’li Rap sanatçısı Kurtis Blow, 1979 yılında piyasaya sunduğu The Breaks isimli albümüyle ABD çapında 400 binden fazla kopya satarak ilk büyük finansal başarıyı yakalayan Rap sanatçılarından biri. Günümüzde 63 yaşında olan ve hayatını ABD’de sürdürmekte olan sanatçı, 1980’lerin ünlü Rap grubu Run DMC’yi en çok etkileyen kişilerden biri olarak biliniyor. Hatta Run DMC, ilk çıkış yaptıklarında kendilerini “Kurtis Blow’un Oğlu” olarak nitelendiriyordu.
DJ Kool Herc
Çoğu kişiye göre ilk Rap müzik sanatçısı olarak görülen DJ Kool Herc, aslen New York’ta DJ’lik kariyerini sürdürürken hard funk türüne kattığı farklı yorumlarla tanınıyor. DJ Kool Herc’in aslen kız kardeşinin eğitim masraflarını karşılamak adına DJ’lik yapmaya başlaması, aslında bizim için Rap tarihi hakkında kısa bir özet niteliğinde.
Türkiye Rap Müzik Tarihi
Türkiye, Rap müzik konusunda diğer alanlarda olduğu gibi biraz geç kalsa da kısa sürede Rap müziğin yaygınlaştığı ülkelerden biri oldu. Türkiye’nin bu türle olan ilk ilişkisi, daha 80’li yıllarda Rap yapmaya başlayan Almanya’daki Türk göçmenler ile kuruldu.
Türk Rap tarihinin ilk gruplarından biri olarak görülen Cartel, kültür transferi ile Türkiye’de de kendine yankı bulmaya başladı. 1996 yılında kurulan Barikat isimli Rap grubu ise türün Türkiye’deki ilk temsilcilerinden kabul ediliyor.
2000’li yıllara geldiğimizde dünyada özgürlük rüzgarları eserken ülkelerin çeşitli kültürlere ve globalizm anlayışın açılması, Türkiye’de de Rap türünün popüler kültür olmasına ön ayak oldu.
2000’lerden sonra ünlenen Sagopa Kajmer, Ceza, Fuat Ergin, ve Cash Flow, Türk Rap tarihinin en öne çıkan isimleri arasında. Bu dönemde büyük başarı yakalayan “Ceza feat Sagopa Kajmer – Neyim Var Ki” parçası, bugün bile günümüz rap sanatçıları tarafından Türkiye’deki gelmiş geçmiş en önemli rap şarkısı olarak kabul görüyor.
2010’a yaklaştığımızda bırakın yalnızca sokak köşelerinde kalmayı, artık televizyonlarda bile Rapstar gibi yarışmalar sayesinde Rap dinlemek mümkün hale geldi. Büyük isimlerin yavaş yavaş sahneden çekilmesiyle birlikte üçüncü dalga olarak adlandırılan ve ABD’de gelişen TRap alt türünden ilham alan Ezhel, Ben Fero, Khontkar, Uzi ve Çakal gibi isimler, günümüzde Türk Rap kültürünün bayrak taşıyıcıları durumunda.
Günümüzde Rap Müzik
Rap müzik, aynı Rock gibi çok büyük bir tür haline geldiği için günümüzde birçok alt dala sahip. En yaygın olan Rap türleri Drill, TRap ve Gangsta Rap şeklinde sıralanabilir. Fakat türler arasında geçişin oldukça yaygın olduğu günümüzde herhangi bir şarkıyı tek bir Rap türü altında değerlendirmek pek mümkün değil.
2023 itibarıyla dünyanın en çok kullanıcıya sahip müzik platformu olan Spotify’ın en çok dinlenen parçalar listesindeki ilk 10 şarkıdan 5’inin bir Rap alt türüne ait olması, türün ne denli geniş kitlelere hitap ettiğini kanıtlar nitelikte.
İşte günümüzdeki en ünlü Rap sanatçılarından bazıları:
- Eminem
- Drake
- The Weeknd
- Kendrick Lamar
- Kanye West
- Travis Scott
- Jay-Z
- Post Malone
- Wiz Khalifa
- Lil Wayne
Kapak Fotoğrafı: Unsplash | Chase Fade