Yeşil Hidrojen Nedir?

Güncelleme Tarihi: 25 Eylül 2021

Gözlenebilir evrendeki maddelerin %75’ini hidrojen atomları oluşturuyor. Bunların büyük çoğunluğu bulutsular ve yıldızlarda bulunuyor. Son zamanlarda sürdürülebilir enerji kaynakları arasında yeşil hidrojenin adı geçmeye başladı. Peki yeşil hidrojen nedir? Gelin inceleyelim…

Görsel: Wikimedia Commons

Bahsettiğimiz üzere hidrojen, evrende en çok rastlanan element. Hatta vücudumuzun %10’a yakını hidrojen atomlarından oluşuyor. Hal böyleyken bilim insanlarının bu elemente ilgisi oldukça büyük. Hidrojen 1500’lü yıllardan beri varlığı bilinen bir element. Fakat doğada hidrojeni saf haliyle bulmak bir hayli zor. Bu sebeple hidrojeni elde etmek için sıkça doğalgaz ve kömüre ihtiyaç duyuyoruz. Bu şekilde üretilen hidrojenler, karbondioksit bakımından kirli olduğu için siyah ve gri hidrojen olarak adlandırılıyor. Mavi hidrojen ise çeşitli filtreler sayesinde siyah ve gri hidrojenlerin karbondioksitten ayrıştırılmasıyla oluşuyor.

Peki gelecekte sürdürülebilir enerji kaynaklarından biri olması beklenen yeşil hidrojen nedir? Nasıl üretilir?

Hidrojen deyince aklımıza gelen ilk bileşik olan H2O(su), gerekli şartlar sağlandığında muhteşem bir hidrojen deposu görevi görür. Suyun elektrolize edilmesiyle birlikte oksijen ve hidrojen birbirinden ayrıştırılarak hidrojen yakalanır. Eğer bu ayrıştırma işleminde kullanılan elektrik gücü güneş paneli, jeotermal enerji gibi temiz kaynaklardan geliyorsa elde edilen ürüne yeşil hidrojen denir.

Neden Yeşil Hidrojen?

Öncelikle hidrojen, doğada en çok bulunan elementlerden biri olması sebebiyle bizler için büyük bir kaynaktır. Ayrıca hidrojen, bilinen tüm yakıtlar içerisinde birim kütle başına en fazla enerjiye sahip yakıttır. Örneğin 1 kilogram hidrojenin ürettiği enerjiyi 2.1 kilogram doğalgaz ya da 2.8 kilogram petrol ancak üretebilmektedir. Bu yönüyle hem ekonomik hem devamlılık açısından paha biçilemez değerde bir yakıttır.

Yeşil hidrojen üretilirken diğer yakıtların aksine çevreye hiçbir zararlı gaz yayılmaz. Bu sayede fosil yakıtların havaya saçtığı sera gazı etkilerinden korunulur. Hafif bir gaz olması sebebiyle depolanması ve taşınması oldukça rahattır. Ayrıca mevcut doğalgaz hatlarında taşınmak için fazlasıyla uygundur. Örneğin Avrupa Birliği, 2030 yılına kadar mevcut doğalgaz hatlarını yeşil hidrojene açmak için kollarını sıvadı.

Yeşil Hidrojenin Kullanım Alanları

Görsel: National Renewable Energy

Yeşil hidrojenin bizler için büyük fayda sağlayacağı açık. Peki yeşil hidrojen nerelerde kullanılır?

Yeşil hidrojen, basitçe anlatmak gerekirse fosil yakıtların karşısındaki en büyük rakiptir. Fosil yakıtların kullanıldığı her alanda kullanılabilir. Ağır sanayide, özellikle çelik işlemede birçok kullanım alanı bulunuyor. Daha önce de bahsettiğimiz gibi mevcut doğalgaz boru hatlarının içine belli oranda hidrojen katarsak yakıtta tasarruf ve daha az sera gazı salınımı gibi önemli avantajlara sahip olabiliriz.

Enerji deposu olarak kullanım alanı da bulunmaktadır. Hidrojen tüpleri, birçok elementle tepkimeye girip rahatça tekrar ayrılarak enerji elde edebilmeleri sayesinde ayaklı bataryalar gibidir. Bataryalar demişken, elektrikli arabaların sürdürülebilirlik açısından en sıkıntılı olduğu alanlardan biri olan lityum iyon pillerin en büyük rakiplerinden biri de hidrojen yakıt pilleridir. Hafif yapısı ve tamamen sürdürülebilir olması sebebiyle ulaşımda yeşil adımın en öne çıkan etmenlerindendir.

Yeşil Hidrojenin Önündeki Engeller

“Madem bu kadar iyi, neden her gün adını duymuyoruz?” dediğinizi duyar gibiyiz. Yeşil hidrojenin günlük kullanıma açılması için önünde birçok engel bulunuyor.

Üretim maliyeti
Aşırı yanıcı bir gaz olması sebebiyle tehlike arz etmesi
Sadece hidrojene özel altyapıların olmaması
Sektörde az tanınması
Üretimi sırasında yüksek enerji tüketimi

Bu ve buna benzer sebeplerle yıllardır yeşil hidrojen yaygınlaşamadı. Fakat birçok uzmana göre kullanımı hakkında halkın bilinçlendirilmesi ile birlikte aynı güneş panellerinde olduğu gibi üretim maliyeti azalacak. Buna yönelik olarak sürdürülebilirlik vaatleri veren birçok ülke, yeşil hidrojen konusunda adımlar attı. Geçtiğimiz günlerde Çin, dev bir yeşil hidrojen tesisi açacağını duyurdu. Buna göre tesiste yıllık 66.900 ton yeşil hidrojen üretilecek. 2023 yılında faaliyete başlaması beklenen tesis, dünyadaki tüm elektrolizör ticaretinin neredeyse iki katına ihtiyaç duyacak.

Günümüzde 1 kilogram yeşil hidrojen, 3 ila 6 euro arasında bir maliyete sahip. Alınan tedbirler ve ekonomik destekler sayesinde 2030 yılına kadar bu maliyetin 1 euro civarına düşmesi bekleniyor. Her şeye rağmen politikacıların ve halkın desteği, yeşil hidrojenin önündeki tüm engelleri kaldırabilir.