Güncelleme Tarihi: 18 Ağustos 2023
Bu soruya en iyi cevabı ‘’Evrensel Temel Gelir Uygulaması’’nı anlatarak verebiliriz.
Yapay zekaya her işimizi yaptırmayı hedeflediğimiz teknoloji çağında insanların bir kısmı robotların iş yapmasına sevinemiyor. İşin acı tarafı ise bu sevinemeyişin sebebi varoluşsal bir çalışma dürtüsü değil, karnını doyuramama korkusu. Yapay zekayı göz ardı etsek bile gelir adaletsizliği insanları depresyona sürüklüyor. Bunun için uzmanların önerdiği bir yol var: Evrensel Temel Gelir Uygulaması.
Evrensel Temel Gelir Uygulaması Nedir?
En basit haliyle, ülkelerin tüm vatandaşlarına hiçbir koşul koymadan geri ödemesiz olarak para vermesidir. Verilen bu para sayesinde vatandaşların temel ihtiyaçlarını karşılaması sağlanır. Ayrıca bu yardım için çalışan/çalışmayan, genç/yaşlı gibi ayrımlar yapılmaz. Bu da sürdürülebilir kalkınmanın temelini oluşturacak bir yapıdır.
Bu konuda yapılan bazı deney sonuçlarına bakalım : Finlandiya’da 2017 yılında rastgele 2000 kişiye 2 yıl boyunca aylık 560 euro verildi. Kontrol edilen bu kişilerin çalışma temposunda azalma saptanmadı. İnsanların daha az hastalık izni aldığını ortaya çıkaran bu deney, temel gelir depresyonu ve stresi azaltıyor şeklinde yorumlandı. Olumlu sonuçlar alınsa da Finlandiya Hükümeti alternatif refah seviyesi arttırma yollarını deneyeceklerini açıkladı.
Sürdürülebilir Kalkınma için Kaynak Nasıl Sağlanacak?
Zenginlerden daha çok vergi alınması gibi bir fikir ortaya atılmış olsa da bunun uygulanabilirliği sorgulanıyor. Finansmanın sosyal yardım kuruluşlarından kesilecek parayla sağlanması çok daha olası görülüyor.
Ya İnsanlar Tembelleşirse?
70’li yıllarda Kanada’da test edilen bu sistem bu düşünceyi baltaladı. Bu geliri elde ettikten sonra insanlar rutin çalışma düzenlerine devam ettiler. İşten ayrılanlarsa genelde çocuklarına bakmak için ayrıldılar. Geçim sıkıntısını en aza indirmeye çalışan bu uygulama sayesinde eğitim hayatlarına ara vermiş kişiler tekrar üniversiteye döndüler ve dans kursu kayıtlarında artış meydana geldi. Tabii ki evrensel temel gelirin uygulanmasında kültürden kültüre, ülkeden ülkeye büyük farklar olacaktır.
Silikon Vadisi de Evrensel Temel Geliri Destekliyor
Silikon Vadisi’ndeki girişimciler de ‘’Evrensel Temel Gelir Uygulaması’’nın arkasındalar. Temel gelirin bir hak olduğunu iddia etmekten ziyade, bu uygulama sayesinde insanların finansal sorunları büyük oranda çözüleceği için girişimciliğin artacağını düşünüyorlar.
Artı Yönleri Nelerdir?
-Köyden kente göçü azaltır. Köyde yaşayan kişi “taşı toprağı altın, biz de bir ekmek kapısı buluruz.” diye kente göç etmez,
-İnsanlara seçim şansı tanır. Örneğin bir kadın çocuk doğurduğunda en doğal hakkı olan doğum iznini acaba işsiz kalır mıyım korkusuyla geçirmez. Çünkü kişinin her koşulda sabit bir geliri olacaktır,
-İnsanları öğrenmeye teşvik eder çünkü Evrensel Temel Gelir Uygulaması sürekli çalışmayı kapsamaz, eğitim için zaman bırakır,
-İcra davalarında azalma olacaktır çünkü kredi sistemi gibi borçlandıran yöntemler azalır.
Eksi Yönleri Neler?
-Kültürden kültüre değişmekle birlikte, insanları tembelliğe sürükleyebilir,
-Maliyeti çok yüksek olduğu için uygulamaya konması için uzun zamana ihtiyaç vardır,
– Ülke içi göçleri azaltsa da bu uygulamayı yürütmeyen ülkelerdeki kişiler, uygulayan ülkelere göç edebilir.
Bugün Avrupalıların 1/3’ü temel gelir uygulamasının acilen uygulamaya konması gerektiğini savunsa da devletlerin durumu göz önüne alınınca kafalarda soru işareti oluşuyor. Biz vatandaşlara da zamanla devletin bu uygulamaya yaklaşımını anlamaktan başka bir yol kalmıyor.
