Bireylerin karbon salımına sebep olduğu bir gerçek. Fakat atmosferimizdeki karbon emisyonu artışının en büyük kaynağı büyük şirketler. Amerika’da yapılan bir araştırmaya göre ortalama bir şirket, yılda 135 ton karbondioksit salımına sebep oluyor. Son yıllarda bazı kuruluşlar, şirketlerini karbon sıfır yapmak için harekete geçti. Peki devasa fabrikalar için karbon sıfır nasıl sağlanır? İşte şirketler için sıfır karbon önerileri…
5 Adımda Karbon Sıfır
1) Mantıklı Hedefler Belirle!
Fotoğraf: Lukas Blazek
Şirketler için karbon sıfır olmanın ilk adımı, sorunun analiz edilip mantıklı hedefler belirlenmesi. Bu analiz, karbon sıfır olma yolunda aslında en önemli adımlardan biri denebilir. Gelecekteki hedefler belirlenirken anlamlı, iddialı ama olası hedefler koyabilmek gerekir.
Her şirket tedarik zinciri, üretim hattı ve personel kaynaklı karbon salımını analiz etmeli, gerekli kuruluşlarla iyileştirmeler için detaylı planlar hazırlamalı.
2) Karbon Sıfır, Ölçümde Dürüstlük Gerektirir!
Fotoğraf: ColiN00B
Bir diğer önemli adım ise net karbon salımının detaylı bir şekilde ölçülmesi. Ölçümler bağımsız kuruluşlar tarafından gerçekleştirilmeli, bilimsel metotlar takip edilerek şeffaf ölçüme zemin hazırlanmalı.
Bir şirketin karbon emisyonu üç farklı noktadan ele alınarak ölçülüyor:
- Şirketin iç işleyişinden kaynaklanan sera gazının ölçümü, yapılacak ilk adımlardan biri. Bunlar; ısınma, şirket araçlarının kullanımı, soğutma sistemleri ve atıklar olarak sıralanabilir.
- İkinci ölçüm noktası, şirket tarafından elde edilen ve tüketilen enerjilerin ölçümü. Enerji sarfiyatının hesaplanması için aydınlatma, üretim ekipmanı, su ısıtıcıları gibi yüksek enerji harcayan kalemlerin hesaba katılması gerekir.
- Üçüncü ölçüm noktası ise şirketin sebep olduğu ama kontrol edemediği karbon emisyonu kaynakları. Örnek olarak şirkete gelen ham maddelerin ilk işlenişinde sebep olduğu emisyonlar, lojistik ve çalışan kaynaklı emisyonlar sayılabilir.
3)Tasarruf Et, Dönüştür, Yeniden Kullan
Fotoğraf: gerhardt12
Üçüncü adımda belirlenen plan ve ölçümler çerçevesinde karbon emisyonlarının azaltılması için harekete geçilmeli. İlk önce şirket içi işleyiş kaynaklı sera gazı salımına odaklanılmalı. Karbon emisyonunu azaltmanın yaygın birkaç yolu var:
- Kaynakların yeniden kullanımı
- Kaynak kullanımında tasarruf
- Yenilenebilir ve sürdürülebilir kaynaklar tercih etmek
- Çevreye duyarlı ekipman ve araç tercihi
- Karbon yutakları ile atmosfere salınan karbonun geri toplanması
4) Çevre Dostu Tedarik Zinciri Kur
Fotoğraf: Niklas9416
Bir şirket iç işleyişinde sera gazı salımını her ne kadar kontrol etse de karbon sıfıra ulaşamayabilir. Bunun başlıca sebebi iş birliği yapılan diğer şirketlerden kaynaklanan karbon salımı. Şirketler, bu noktada bazı maddi çıkarlarını bir tarafa koyarak çevre dostu, sıfır karbon hedefi olan şirketlerle iş birliği yapmalı, tedarik zincirini bu doğrultuda düzenlemeli.
5) Tarafsız Kuruluşlardan Destek Al
Fotoğraf: Mohammed_Hassan
Son yıllarda adını sıkça duyduğumuz greenwashing, yani iklim krizinin fırsata çevrilerek şirketler tarafından PR malzemesi olarak kullanılması büyük bir sorun. Bu sebeple son ve belki de en önemli adım, sıfır karbon yolunda atılan adımların gerçekliğinin tarafsız kuruluşlar tarafından ölçülmesi olacaktır. Bu hizmeti sağlayan pek çok yabancı kuruluş bulunuyor. Bu kuruluşlar karbon sıfır hedefinin belirlenmesinde, ölçümlerde ve sera gazı salımını azaltma projelerinde şirketlere destek oluyor. Daha detaylı bilgi için Carbontrust ve Carbonfree’nin sitelerini ziyaret edebilirsiniz.
Karbon Sıfır Yolunda Türkiye’deki Şirketlerden İstatistikler
- Bosch, 2019-2020 yılları arasında enerji verimliliği çalışmalarıyla 6.5 milyon kWh enerji tasarruf sağladı. Bu tasarruflarıyla 2.7 bin ton karbon emisyonu azalttı.
- Garanti BBVA, 2020’de 809 şubesinin ihtiyacını tamamen yenilenebilir enerjiden karşıladı.
- Unilever, Sürdürülebilir Yaşam Planı ile Ev Bakım kategorisindeki çalışmalarıyla tüketici kullanımı başına karbon ayak izi oranını %21 azalttı.
- Yeşim Tekstil, 2018-2018 yılları arasında karbon emisyonu oranlarında %3, 2019 yılında ise %5 iyileşme kaydetti.
- Arçelik, Enerji Verimli Buzdolapları Karbon Finansmanı Projesi ile 2013-2018 yılları arasında 305.407 ton emisyon azaltım hakkı elde etti. Hayata geçirdikleri bu proje ile küresel üretimde karbon sıfır olmayı başardılar.
- Ülker, 2020 yılında lojistik kaynaklı katedilen mesafeyi bir önceki yıla göre 460 bin kilometre azaltarak karbon salımını 160 ton düşürdü.
- Sabancı Holding, enerji ve emisyon yoğunluğunu %20 azalttı.
- P&G, Boşa Harcama projesi ile bir yıllık dönemde 3,26 milyar litre su tasarrufu ve yedi bin ton karbon emisyonu azaltmayı hedefliyor.
Kapak Fotoğrafı: Abhimanyu Patel
