Güncelleme Tarihi: 23 Ağustos 2023
Günümüzün en çok duyulan kelimelerden bir tanesi aslında metabolizma. Peki biz metabolizmanın ne olduğunu biliyor muyuz? Metabolizma dediğimizde neyi kastediyoruz ve bir besinle sihirli bir şekilde çalışması mümkün mü? Yoksa bize anlatılanların hepsi söylentilerden mi ibaret? Metabolizma nasıl hızlandırılır? Bu soruların cevabını Diyetisyen Pınar Demirkaya sizinle paylaşırken aynı zamanda konunun bütününe inerek ağzımızdan bir çırpıda çıkan ve günümüzde bir çayın bile hız anlamında etkileyeceği basit bir sistem olarak anlatılan metabolizmanın gerçek anlamda ne kadar komplike ve kutsal bir yapı olduğundan bahsetti.
Metabolizma Nedir?
İlk olarak, canlı bir varlığı oluşturan organların tümüne organizma adı verilir. Bu organizmadaki kimyasal tepkimelerin tümü de metabolizma olarak adlandırılır. İnsan vücudu hücrelerden oluşur ve bu hücrelerin onlara yol gösterecek bir yol haritasına ihtiyacı vardır. Metabolizma bir yol haritasıdır. Yani hücrenin madde ve enerji kaynaklarını idare etmesinden sorumlu olan yol gösterici bir birim olarak da adlandırılabilir.
Şimdi soruyorum size. Hiç bilmediğiniz bir coğrafyada, daha önce hiç bulunmadığınız bir alana gitmeye çalışırken ve yanınızda o coğrafyanın rehberi bulunurken, sizin o rehberden daha fazla orayı bilme ve fikir beyan ederek yol ve yön çizme gibi bir ihtimaliniz olabilir mi? Bu sorunun cevabı koca bir hayırdır. Dolayısıyla bu kadar komplike bir sistemi de bu kadar basite indirgemek, sistem açısından kabul edilebilir ya da cevap vermeye değer görülecek bir durum değildir.
Metabolizma, organizmanın yol haritası dedik. Peki bazal metabolizma nedir? Fiziksel olarak tamamen dinlenir durumdayken vücudun harcadığı enerji, bazal metabolizma olarak adlandırılır. Burada dikkatinizi bir noktaya çekmek istiyorum. Vücudun, tamamen dinlenir durumda yani hareketsizken yaşamsal fonksiyonlarını tam olarak yerine getirebilmesi ve organların çalışabilmesi için gerekli olan enerjidir. Kişilerin günlük enerji ihtiyacı da bazal metabolizmaya günlük aktiviteler eklenerek hesaplanır.
Hareketin Önemi
Hayati fonksiyonlarının devam edebilmesi için vücudumuzun ihtiyaç duyduğu bir enerji var. Bu enerjinin yükselmesi için de vücudun hareket etmeye ihtiyacı var.
Hareket yoksa enerji ihtiyacı; yaş, cinsiyet ve genetik etmenlere göre kişiden kişiye farklılık gösterir.
Ancak hareket varsa ihtiyaç artar. Çok net! Hareket ettiniz, enerji ihtiyacınız arttı, halk dilinde metabolizmanız hızlandı. Hızlanan metabolizma bu hız için sizden yeni yakıt yani enerji istedi. Siz ona yakıt yani enerji verdiğiniz için hızlanmadı. Siz hareket ettiğiniz için metabolizmanız hızlandı ve yeni enerji açığı ortaya çıktı.
Burada kafanızda soru işaretleri bırakarak konuyu sizin yoğurabileceğiniz bir kıvamda bırakıyorum.
Sizce metabolizma hızlandırıcı bir besin olabilir mi?