Günümüzde fosil yakıt şirketleri tarafından göz göre göre alınan yanlış kararlar sonucunda okyanusların plastikle dolduğu ve bilinçli olarak karbon salımının azaltılmadığı, sürdürülebilirlikle ilgilenen herkes tarafından bilinen gerçekler arasında. Peki, fosil yakıt şirketleri gezegenimizin geldiği durumdan ne zaman sorumlu tutulacak? Fosil yakıtların çıkarılması ve tüketilmesinde önemli rol oynayan şirketlerin insanlığa ödemesi gereken miktar ne kadar?
Bu sorularla yola çıkan Milano-Bicocca Üniversitesi Siyasi Coğrafya Profesörü Marco Grasso ve İklim Sorumluluğu Enstitüsü üyelerinden Richard Heede, fosil yakıt şirketlerinin yarattıkları çevre kirliliğini telafi etmek adına ödemesi gereken iklim tazminatı miktarını hesapladı.
Ödenmesi Gereken Tazminat: Yıllık 208 Milyar Dolar!
Birçok parametreyi göz önüne alarak en büyük 21 fosil yakıt şirketinin yıllık olarak ödemesi gereken tazminat miktarını hesaplayan akademisyenler, korkunç bir sayıyla karşılaştı. Buna göre 21 şirket, yarattıkları zararı telafi etmek için yılda en az 208 milyar dolar tazminat ödemek zorunda. Bu sayıyı daha gerçekçi bir skalaya indirmek adına şu benzetmeyi yapabiliriz: Türkiye gayri safi milli hasılasının dörtte biri!
Yapılan hesaplara göre en yüksek emisyona sahip şirket olan Saudi Aramco’nun yıllık olarak toplamda 43 milyar dolar ödemesi gerekiyor. Bu meblağ, Saudi Aramco gibi dünyanın en büyük şirketlerinden biri için bile çok fazla gelmiş olabilir. Ancak 43 milyar dolar, şirketin 2022 yılındaki net kârının dörtte birinden biraz fazlasına denk geliyor.
“Kirleten Öder”
Geçen yıla kıyasla karbon emisyonu konusunda düşüş gösteren İngiliz petrol devleri Shell ve BP’nin 30.8 milyar dolarlık iklim tazminatından sorumlu olacağı hesaplandı. Henüz devletler tarafından iklim tazminatı konusunda devasa fosil yakıt şirketlerine karşı sert adımlar atılmamış olsa da iklim aktivistleri, amiyane tabirle “Kirleten Öder” politikasının benimsenmesi gerektiğini düşünüyor.
Raporda dikkat çeken verilerden biri de fosil yakıt kaynaklı karbon emisyonlarından kimin sorumlu olduğu hakkında yapılan analiz oldu. Buna göre gelecekteki iklim maliyetlerinin üçte birinden fosil yakıt endüstrisi, diğer kalan üçte ikilik kısımdan ise eşit olarak hükümetler ve tüketiciler sorumlu.
Raporun yazarlarından Marco Grasso, raporla ilgili olarak, “Büyük fosil yakıtı üreticilerine tazminat ödenmesi için önerilen çerçeve, ahlaki teoriye dayanmakta ve fosil yakıt endüstrisinin iklim mağdurlarına karşı borçlu olduğu mali görevin tartışılması için bir başlangıç noktası sağlamaktadır.” dedi.
The Guardian, raporla ilgili olarak fosil yakıt şirketlerine ulaştı. Gazeteye açıklamada bulunan Shell sözcüsü, “Enerji sistemi, toplumun on yıllar boyunca ulaşımdan arazi kullanımına kadar her konuda yaptığı tercihlerin bir sonucudur. İklim değişikliği gibi büyük bir zorluğun üstesinden gelmek, herkesin rol oynayacağı benzeri görülmemiş bir işbirliği gerektirmektedir. Kendi payımıza düşeni yapıyoruz. Emisyonlarımızı azaltıyor ve müşterilerimizin emisyonlarını azaltmalarına yardımcı olmak için onlarla yakın iş birliği içinde çalışıyoruz.” dedi. Saudi Aramco ve diğer şirketler ise yanıt vermedi.
Kaynak: CleanTechnica
Kapak Fotoğrafı: Unsplash | Marcin Jozwiak
