Güncelleme Tarihi: 23 Ocak 2024
Doğayı, dünyayı, tarihi ve kendimizi keşfederken okuduğumuz kitaplar kadar farklı türlerde hazırlanan en iyi belgeseller de bize yardımcı oluyor. İlgi alanımıza giren konuları güzel bir anlatım ile izlemek, ufkumuzun daha da genişlemesini sağlıyor.
Biz de sizin için ilginizi çekebilecek en iyi belgeseller listesi hazırladık.
En İyi Doğa Belgeselleri
Belgesel önerisi listelerinin en başında, kuşkusuz en bilinmez şeyler hakkında olan yapımlar geliyor. Bunlardan biri de elbette doğa. Binlerce yıldır içinde yaşamamıza rağmen doğa hala gizemini korumayı başarıyor. İşte onu keşfetmemize yardımcı olacak doğa belgeselleri…
Honeyland (2019) | IMDB: 8.0
Belgesel önerileri listemize Oscar adaylığının yanı sıra Sundance’den ödülle ayrılmış bir yapımla başlıyoruz. Balkanlarda dağlık bir bölgede arıcılıkla uğraşan bir kadının hayatını anlatan belgesel, ana karakteri Hatice’den dolayı bizde oldukça tanıdık bir hikaye izliyormuş hissi de uyandırmayı başarıyor.
Elektrik ve suyu olmayan bir yerde ve tamamen eski yöntemlerle arıcılık yapan Hatice, bunu yaparken doğaya hiçbir zarar vermemeyi ve arıların hakkını da gözetmeyi unutmuyor. ‘Arılar yok olursa yaşam da yok olur’ sözünü daha önce duymuşsunuzdur. Hatice, bu sözü hiç duymamış olsa da doğa ile iç içe yaşadığı için onu korumanın ne kadar önemli olduğunu biliyor. Hatice’nin yaptıkları, bize doğayı neden korumamız gerektiğini yeniden hatırlatıyor.
Home (2009) | IMDB: 8.5
Uzaydan bakıldığında küçük mavi bir nokta olan bu gezegen, aslında bizim sahip olduğumuz tek evimiz. Doğa belgeselleri içerisinde yer alan Home da tam olarak bize bunu hatırlatıyor.
Üzerinde yaşayan milyarlarca canlı ve hiç durmayan yaşamıyla evimiz, her detayıyla muhteşem bir yer. Sahip olduğu güzellikleri ve bize cömertce sunduğu kaynaklarıyla elimizdeki bu tek yuvaya neden iyi bakmamız gerektiğini hatırlamak istiyorsanız mutlaka bu belgeseli izlemelisiniz.
Thank You for the Rain (2017) | IMDB: 7.7
Biz, iklim değişikliğinin etkilerini bazen aşırı yağışlar, bazen de sıcaklarla görüyoruz. Fakat dünyanın başka yerlerinde iklim değişikliği insanların tüm yaşamlarını etkiliyor. Kenya’da bir çiftçi olan Kisilu da bu kişilerden biri.
Bazen hiç yağmur yağmadığı için ekinlerini yetiştiremeyen, bazen de su baskınlarıyla tarlası harap olan Kisilu, ailesini ve kasabasını kurtarmak için bir mücadeleye girişiyor. Bu mücadele zamanla büyüyor ve onu yaşadıklarını tüm dünyaya duyuran bir iklim aktivistine dönüştürüyor.
Planet Earth (2006) | IMDB: 9.4
BBC’nin en pahalı belgesellerinden biri olan Planet Earth, ödüllü belgeseller arasında yer alıyor. Bizi, doğanın en vahşi ve el değmemiş noktalarına götüren yapımın anlatıcılığını ise David Attenborough üstleniyor.
Kutuplar, mağaralar, ormanlar, dağlar, çöller gibi birbirinden farklı bölümleri olan Planet Earth’ün ikinci bir serisi de bulunuyor. Kimilerine göre dünyanın en iyi belgeselleri arasında yer alan yapımın üçüncü serisinin ise çok yakın bir zamanda yayınlanması bekleniyor.
En İyi Tarih Belgeselleri
İnsanlık tarihi her dönemde farklı buluşlar, savaşlar, yönetimler, isyanlar ve özgürlük mücadeleleriyle uğraştı. Bugün geldiğimiz yeri anlamak ve gelecekte aynı hataları yapmamak için tarih belgeselleri harika bir rehber. İşte farklı dönemleri ve bölgeleri ele alan en iyi belgeseller…
Andrew Marr’s History of the World (2012) | IMDB: 8.3
Tarih belgeselleri, genellikle belirli bir dönemi veya olayı anlatır. Gerçek görüntüler, röportajlar, belgeler incelenir ve sonuçta anlatıcı, bize olayların iç yüzünü ayrıntılı bir şekilde gösterir. Fakat Andrew Marr’ın sekiz bölümlük bu yapımı, ele aldığı konu ve alış biçimi açısından enteresan belgeseller arasında yer alıyor.
Andrew Marr, bize 70.000 yıllık insanlık tarihini bazı başlıklarda kategorize ederek anlatıyor. Sadece anlatmakla da kalmıyor, oyuncular tarafından canlandırılan olaylar, yaşananların gözümüzde canlanmasını da kolaylaştırıyor.
A Dying King: The Shah of Iran (2017) | IMDB: 6.9
Komşumuz İran, bundan yıllar önce farklı bir çehreye sahipti. Ülkenin son monarşik lideri Rıza Pehlevi, 60’lı yıllarda Beyaz Devrim adını verdiği projesiyle kadınlara seçme hakkı verdi ve toprak reformu yapmaya başladı. İran, o yıllarda yüzünü batıya dönmüş ve daha seküler bir kimliğe bürünmeye başlamıştı. Fakat 1979 yılında ülkede yaşanan İslam Devrimi ile yönetim Humeyni’ye geçti ve Şah Pehlevi ülkeyi terk etmek zorunda kaldı.
Şahın yaşamını ve devrime kadar yaşananları anlatan tarih belgeseli, günümüzde yaşanan olayları daha iyi anlamamız için bizi geçmişe götürüyor. Güç odaklarının değişmeye başlaması ve gücü elinde tutma çabasının bir ülkenin kaderini nasıl etkilediğini görmek için bu belgeseli listenize mutlaka ekleyin.
The Cuba Libre Story (2015) | IMDB: 7.6
Ülkelerin siyasi tarihi ele alındığında kuşkusuz en dikkat çeken yerlerden biri Küba. Günümüzde sosyalizmi benimseyen nadir ülkelerden biri olan Küba, tarih boyunca kölelik, savaş, devrim gibi birçok olayı yaşadı.
Uzak bir coğrafyada yaşanan bu olayları derinlemesine incelemek için hazırlanan belgesel, gerçek görüntüler ve röportajlarla zenginleştirilmiş. Küba ve Amerika arasında yaşananları daha ayrıntılı izlemek isteyenler için birebir olan yapım, bize savaşın ve özgürlük mücadelesinin bir resmini çizmeyi başarıyor.
Hitler’s Circle of Evil (2018) | IMDB: 8.0
İkinci Dünya Savaşı ve Hitler hakkında birçok yapım izlemişizdir. Güdülen amaç, yaşanan olaylar ve savaş, sadece Almanya’yı değil tüm dünyayı etkiledi. Bu olayların başrolünde tek bir adam görsek bile bu aslında bir ekip çalışmasıydı.
Hitler, amacına ulaşmak için çevresinde oldukça zeki bir ekip topladı. İşte bu ekibi daha yakından tanımamızı sağlayan Hitler’s Circle of Evil, Nazi Almanyası’nın doğuşundan çöküşüne kadar yaşanan olayları ve nispeten perde arkasında kalan kişileri inceliyor. Siyasetle ilgili olanlar için mutlaka izlenmesi gereken belgeseller arasında gösterilen Hitler’s Circle of Evil, uzman akademisyenlerin anlatımı ve gerçek görüntülerle daha ilgi çekici hale geliyor.
En İyi Suç Belgeselleri
Bulmaca çözmek size eğlenceli geliyorsa muhtemelen izleri takip eden dedektifleri de seviyorsunuzdur. En küçük ayrıntıya bile dikkat edenler ve suçluların psikolojilerini anlamak isteyenler, bu yapımları mutlaka izlemeli.
O.J.: Made in America (2016) | IMDB: 8.9
Suç kategorisinde en iyi belgesel sayılabilecek bir yapım var sırada: O.J.: Made in Amerika…
90’lı yılların başlarını hatırlayanların akıllarına mutlaka televizyonda izledikleri gerçek bir polis-suçlu kovalama sahnesi yerleşmiştir. Çünkü o yıllarda oldukça popüler olan Amerikan futbolu oyuncusu O.J. Simpson, bir cinayetin şüphelisiydi ve polisten kaçıyordu. Daha sonra tüm mahkeme süreci televizyonlardan canlı yayınlanan ve adeta Amerika’yı ikiye bölen O.J. Simpson aslında kimdi? Nasıl bir yıldız olmuştu ve bu noktaya nasıl gelmişti?
2017 yılında En İyi Belgesel Oscar’ı da kazanan yapım, gerçek görüntüler ve röportajlarla O.J. Simpson’ın tüm hayatını anlatıyor.
Tower (2016) | IMDB: 7.9
1966 yılında Charles Whitman adında bir adam, annesini ve karısını öldürdükten sonra evinden çıktı. Elindeki silahla Teksas Üniversitesinin kulesine çıkıp etrafa ateş etmeye başlayan adam, 96 dakika boyunca tüm kampüsü rehin tuttu.
Amerika’da yaşanan en ilginç olaylardan birini anlatan belgesel, gerçek görgü tanıklarının ifadelerinden yola çıkarak hazırlanmış. Belgeselin en ilginç yanlarından biri ise olaylarının çoğunun animasyonlarla anlatılması.
Wild Wild Country (2018) | IMDB: 8.1
Tüm dünyanın Osho ismiyle bildiği Hindistanlı bir gurunun hikayesini anlatan Wild Wild Country, oldukça barışçıl amaçlarla bir araya gelen bir topluluğun nasıl bir suç ağı içerisine düştüğünü anlatıyor.
Belgesel, küçük bir topluluktan içerisinde ünlü isimlerin de olduğu büyük bir cemaate dönüşen bu oluşumun, varlığını sürdürmek için neler yaptığına odaklanıyor. Osho’nun yardımcısı Sheela’nın röportajlarıyla şekillenen yapım, kişilerin psikolojini anladığında onlara birçok şey yaptırabileceğini gösteren insan belgeselleri arasında en çarpıcılardan biri.
The Devil Next Door (2019) | IMDB: 7.5
Amerika’da sıradan bir hayat yaşayan otomotiv işçisi Demjanjuk’un hayatı, bir gün hakkında yapılan bir suçlama ile tamamen değişiyor. Nazi kamplarında görevli olan ve yaptıklarıyla ün salmış Korkunç Ivan olmakla suçlanan Demjanjuk, masumiyetini kanıtlamak için büyük bir çabaya giriyor.
Peki, bu mücadelede başarılı olabilecek mi? Korkunç Ivan kimdi ve neler yaptı? Cevabı beş bölümden oluşan belgesel serisinde!
En İyi Spor Belgeselleri
İzlemeyi en sevdiğimiz şeylerden biri spor müsabakaları. Onlar bitince sıra perde arkasında olanları görmeye geliyor. İşte tam da bu noktada spor belgeselleri bize yardımcı oluyor. Farklı konularda hazırlanan spor belgeselleri arasından bizim seçimlerimiz ise şunlar:
When We Were Kings (1996) | IMDB: 8.0
Boks tarihinin en ünlü isimlerinden biri kuşkusuz Muhammed Ali. Bu efsane isim için elbette efsane bir belgesel hazırlanması gerekirdi.
When We Were Kings, bugüne kadar çekilmiş en iyi boks belgeseli olarak kabul ediliyor. Muhammed Ali’nin kariyerindeki en önemli maç olan ve George Foreman ile karşılaştığı “Rumble in the Jungle”a odaklanan belgesel, Ali’nin renkli kişiliğini ve halkın duyduğu sevgiyi de çok iyi yansıtmayı başarıyor.
The Last Dance (2020) | IMDB: 9.1
Yabancı belgeseller listemizde sırada basketbolun efsane ismi var. Gelmiş geçmiş en iyi NBA oyuncusu gösterilen Michael Jordan’ın hayatına ve Chicago Bulls’un yükselişine odaklanan belgesel, daha önce görülmemiş görüntüler ile basketbol hayranlarının gönlünü kazanmayı başarıyor.
10 bölümden oluşan belgesel, Jordan’ın hayatında kırılma noktası olarak görülen olayları yeniden hatırlamamızı ve bu olaylara daha yakından bakmamızı sağlıyor.
Sunderland ‘Til I Die (2018-2020) | IMDB: 8.1
Futbola gönül veren herkes, ne olursa olsun takımının yanında olmanın ne demek olduğunu bilir. Sunderland ‘Til I Die, tam da böyle bir tutkunun hikayesini anlatıyor.
Küme düştükten sonra Sunderland’in yeniden toparlanma ve ayağa kalkma çabalarını takip eden belgesel, 2017-2018 sezonu boyunca hem takımın hem de taraftarların yaşadıklarını gözler önüne seriyor.
Formula 1: Drive to Survive (2019) | IMDB: 8.5
Dünyanın en hızlı sporunda saniyeler değil, saliseler bile önemli! Dünyanın dört bir yanında yapılan yarışlar kısa sürüyor gibi görünse de aslında arkasında çok uzun bir hazırlık süreci var.
Pilotlar, takımlar, yöneticiler hem pistte hem de pist dışında neler yaşıyor görmek istiyorsanız F1’e mercek tutan bu belgeseli kaçırmayın!
En İyi Müzik Belgeselleri
Müzik olmasaydı dünya çok sıkıcı bir yer olmaz mıydı? Belki de bu yüzden bir ülkedeki bir şarkıcı, kısa sürede tüm dünyada tanınır hale gelebiliyor. Zamanla efsaneleşen bu isimlerin hayatlarını konu alan en önemli belgeseller ise şunlar…
Cobain: Montage of Heck (2015) | IMDB: 7.5
90’lar çocuklarının en sevdiği müzisyenlerden biri olan Kurt Cobain, 27 yaşında intihar ettiğinde birçok insan uzun süre yas tuttu. Genç yaşta aramızdan ayrılması, Cobain’in hikayesinin yarım kaldığı hissini uyandırdı.
Nirvana grubu ile ünlenen ve çok sevilen Cobain’in 27 yıllık yaşamı, Cobain: Montage of Heck ile ekranlarda! Çocukluğundan itibaren kayda alınan birçok görüntüsünün yer aldığı yapım, Cobain’in sevenleri için altın değerinde.
Metallica: Some Kind Of Monster (2004) | IMDB: 7.5
Müzik dünyasından silinmeyecek efsanelerden biri de Metallica. Bir dönem gençlerin idolü olan ve sektöre yön veren Metallica, inişli çıkışlı dönemler yaşasa da bugün hala yeri doldurulamayan gruplardan biri.
Metallica: Some Kind Of Monster ise St. Anger albümü sırasında çekilen görüntülerin daha sonra konser videoları ve farklı içeriklerle birleştirilmesiyle oluşturulmuş. Grubun dağılacağı dedikoduları çıktığı bir sırada yayınlanan belgesel için yıllar sonra grup üyeleriyle bir araya gelindiği ve ve belgeselin hissettirdiklerinin sorulduğu bir video da çekilmiş.
Marley (2012) | IMDB: 7.9
Bugün Reggae tüm dünyada biliniyor ve seviliyorsa bunu Bob Marley’ye borçluyuz. Marley, yalnızca müziğiyle değil yaşamı boyunca verdiği mücadeleyle de efsane bir isim.
Marley’nin genç yaşlardan beri müziğe olan ilgisini, melez olduğu için yaşadığı zorlukları, kariyerindeki başarısızlıklar ve başarıları anlatan müzik belgeseli, onun yaşam felsefesini daha iyi anlamamızı sağlıyor.
En İyi Teknoloji Belgeselleri
Teknoloji bizim için iyi mi yoksa kötü mü? Bu soru uzun süredir soruluyor ve farklı cevaplar veriliyor. Amaçları ve kullanım alanlarına göre teknoloji bize nasıl yardımcı olabilir veya ne gibi zararlar verebilir? Gelin cevapları bu belgesellerde bulalım.
Deep Web (2015) | IMDB: 6.9
Deep Web’in ne olduğunu mutlaka duymuşsunuzdur. Fakat nasıl kullanıldığını ve internetin karanlık yüzünde neler döndüğünü biliyor musunuz?
Teknolojinin karanlık yüzünü bize gösteren belgesel, dijital unsurların nasıl kötü amaçlarla kullanılabileceğini gözler önüne seriyor.
Do You Trust This Computer? (2018) | IMDB: 7.3
Yapay zeka son zamanlarda oldukça gündemde. Biz bu yeni teknolojiye yavaş yavaş alışmaya başlarken yapay zeka ile yapılabilecekler çok önceden hayal edildi.
Elon Musk, Michal Kosinski, Ray Kurzweil, Hiroshi Ishiguro ve Jonathan Nolan gibi yapay zeka alanında önde gelen isimlerin de yer aldığı teknoloji belgeseli, yapay zeka iyi mi yoksa kötü mü sorusunun cevabını aramamıza yardımcı oluyor.
Terms and Conditions May Apply (2013) | IMDB: 7.3
Bir mail adresi alırken, bir uygulama indirirken veya bir siteye kaydolurken sizden yanında şartları kabul ettiğinizi belirten bir yazı yazan kutucuğu işaretlemeniz istenir. Herkes o kutucuğu işaretler fakat kimse şartların ne olduğuna bakmaz.
Bu site veya uygulamaların sizden almak istediği tek şey bilgi. Çünkü teknoloji çağında artık data her şey! Peki bu bilgiler neler ve nasıl kullanılıyor? Öğrenmek için bu belgeseli mutlaka izleyin.
The Social Dilemma (2020) | IMDB: 7.6
En sevdiğiniz uygulama hangisi? Peki, bu uygulamaya getirilen yeni özellikler yalnızca sizin daha rahat etmenizi mi sağlamayı amaçlıyor, yoksa sizi kendine daha çok bağlamak mı istiyor?
Çeşitli sosyal medya platformlarında çalışan kişilerle yapılan röportajlarla hazırlanan belgesel; sosyal ağların asıl amaçlarını, insanları manipüle etme yöntemlerini ve kendilerine nasıl bağladığını inceliyor.
Şimdiden uyaralım, belgeseli izledikten sonra bir süre dijital detoks yapmak isteyebilirsiniz.
